ALBERT

Description: De ontwikkeling van het vegetatiekundig onderzoek heeft in de laatste 10 jaar althans in ons land geen gelijke tred gehouden met de daarvoor in sommige gevallen noodzakelijke uitbouw van het terminologisch apparaat. Het mag sommige buitenstaanders misschien voorkomen, dat de terminologie van de vegetatiekunde reeds rijkelijk ingewikkeld is. Dit is echter slechts schijn. Weliswaar bestaat er een indrukwekkende reeks van termen, doch de meeste hiervan spelen in de practijk van het onderzoek geen enkele rol, en zijn slechts bedacht om er zich van te kunnen bedienen in extreme en vaak gezochte probleemstellingen. In de practijk van het onderzoek heeft men behoefte aan behoorlijk omschreven termen voor alle verschillende gevallen die zich kunnen voordoen bij het onderscheiden van vegetatie-eenheden. Daarbij moet bovenal zo nodig een scherp onderscheid gemaakt kunnen worden tussen concrete vegetaties, – die in het Duits “Bestand” genoemd worden, maar waarvoor geen Nederlands woord bestaat, – en abstracte eenheden. Wij hebben reeds herhaaldelijk betoogd, dat het veelal ontbreken van het besef van de noodzaak van dit onderscheid niet bevorderlijk is geweest voor de methodische ontwikkeling van de vegetatiekunde (zie bijv. Westhoff, 19501). Mat name bij de Zweedse, Engelse en Noordamerikaanse onderzoekers heeft dit besef veelal ontbroken. De zgn. Frans-Zwitserse school baseert haar methodiek wel op dit onderscheid, maar het wordt toch niet altijd scherp in het oog gehouden. Opvallend is bijv., dat in het laatst verschenen nummer (1957) van de “Mitteilungen der floristisch- soziologischen Arbeitsgemeinschaft” door prof. Tüxen een poging werd gedaan om het begrip plantengezelschap opnieuw te definiëren, en dat hij deze definitie, die overigens niet onverdienstelijk is, het concrete en het abstracte weer niet uit elkaar gehouden worden. Aan de andere kant is het juist een bezwaar van de Frans-Zwitserse school, dat men zich hier te veel heeft vastgelegd op de associatie als zgn. fundamentele eenheid, zonder er zich altijd voldoende rekenschap van te geven, dat het niet mogelijk is en ook niet de bedoeling van het Frans-Zwitserse systeem is om het gehele vegetatiedek in associaties op te delen. Wanneer men dus de associaties van een bepaald gebied heeft onderzocht en beschreven, blijven er een aantal vegetaties over, die niet of nauwelijks of slechts met gewrongen kunstgrepen tot deze associaties gebracht kunnen worden. Werden deze gevallen door vroegere onderzoekers min of meer gebagatelliseerd of eventueel genegeerd, dit is bij gedetailleerder en nauwkeuriger onderzoek niet aanvaardbaar en met name niet bij vegetatiekartering, waarbij men zich van elk stuk vegetatie methodisch rekenschap moet geven. Een derde moeilijkheid is hierin gelegen, dat vegetatie niet eendimensionaal, doch meerdimensionaal variëert, of om het wat beperkter en daardoor aanschouwelijker uit te drukken, dat een associatie niet alleen door de werking van locale edafische en biotische factoren variëert en dus in verschillende sub-associaties, varianten enz. verdeeld kan worden, doch ook over een grotere ruimte bezien een geografische differentiatie vertoont, zonder dat het nochtans altijd mogelijk is deze beide vormen van varianten scherp te scheiden. Dit probleem heeft in de laatste 20 jaar zeer zeker in de volle aandacht van de onderzoekers gestaan en het gevolg daarvan is eerder een verwarrend teveel dan een tekort aan terminologie geweest.

Description: The publication of the supplement 1 of the well known and essential reference work of “A Bibliography of Eastern Asiatic Botany” is very welcome. It is a continuation of the original work, which closed with 1936, and extends through 1958. It covers the botanical literature on eastern Asia, as indicated by the title, which comprises China, Japan, Korea, Ryukyu, Mongolia and Soviet eastern Asia, as well as the major published papers appertaining to adjacent areas. It has been prepared on essentially the same pattern as the original volume while the subject index has been treated perhaps in a more thorough manner. The volume contains over 11,000 extensively and carefully annotated entries occupying 414 pages. The work is in English but the titles, papers and author names in oriental characters are fully cited, which is an improvement as compared with the original volume. It includes now the original Chinese, Japanese and Korean titles and author names as published in oriental characters as well as translations or transliterations of them. In addition, the supplement fortunately covers the extensive Russian literature, nearly 1600 entries, on Soviet eastern Asia. All Russian titles are transliterated into Roman letters and are also translated. All these improvements make this bibliography more complete than the original volume and extend its usefulness.

Description: These fascicles, the first part of a moss flora of Fennoscandia, comprise five (acrocarpous) orders of the Eubryales. All species and a number of forms and varieties have been included. There are clear dichotomous keys to genera and species. Of each species the original literature, the most familiar synonyms, an excellent description with critical remarks on the differences between allied species and original drawings have been given. Ecology and general distribution have been indicated, with special reference to Scandinavia. In addition there is a glossary of technical terms, which is nearly identical to that in Dixon’s famous Student’s Handbook of British Mosses, though less extensive. Nevertheless it may be doubted whether this book actually fills a need in Scandinavian bryology. It is not suited for “workers in all fields of botany, forestry, limnology, etc.”, as the author suggests, since keys to the families are lacking. Besides, there is the excellent moss flora of Brotherus, Die Laubmoose Fennoscandias, not mentioned in this connection in the preface.

Description: In de 1400 ha. grote Staatsbossen ten O. van Dwingeloo was reeds geruime tijd een vindplaats van Lycopodium annotinum bekend en wel in het meest oostelijke deel, vlak bij Spier. Onlangs deelde de boswachter Fickweiler mij mee, dat er een tweede groeiplaats in deze bossen zou zijn en wel ten Z.O. van Lhee. Toen ik de nauwkeurig aangegeven plaats bezocht, bleek het evenwel een grote plek Lycopodium clavatum te zijn, rijk fructificerend in het dennenbos, wat op zichzelf merkwaardig mag heten voor deze heideplant. De heer Beijerinck, die ik hierop attent maakte, bezocht vorige week deze plek en vond toen in de buurt ook Lycopodium annotinum, L. selago en Goodyera repens. Lycopodium selago was uit deze bossen nog niet bekend, Goodyera wel, maar van een andere plaats (in het N.W.), waar hij inmiddels weer verdwenen schijnt te zijn. De, oude plek van Lycopodium annotinum bij Spier ligt in een gemengd eikendennenbos op een vlak, droog, zandig plateautje, beslaat zeker honderd m² en breidt zich nog jaarlijks met gesloten front uit. De soort fructificeert er rijkelijk en staat er zo dicht, dat er bijna niets anders groeien wil. Oorspronkelijk was dit de oude zoom eikenbos rond de es van Spier. In 1921 zijn daar grove dennen tussen geplant. In tegenstelling daarmede ligt de nieuwe vindplaats in het oorspronkelijk bosloze stuifzand- en heidegebied van het Lheeër Zand en bestaat uit slechts enkele steriele planten. Zij groeien aan de voet van een oud stuifduintje (N.-N.W. helling), aan de stamvoet van een grove den. Op 250 m daar vandaan bevindt zich de genoemde groeiplaats van L. clavatum en nog 150 m verder staan L. selago en Goodyera vrij dicht hij elkaar. Van L. selago zag ik slechts één vier jaar oude plant met drie takken, die rijkelijk jonge sporangia droegen.

Description: During a long-term mycological investigation of Juniperus communities in north-western Europe by the first author, a small Entoloma species was found, which did not seem to fit with one of the known species of Entoloma with a brownish pileus and bluish stipe, because of the small, almost isodiametrical spores and clamped basidia. The only species which seemed to be related was Entoloma lampropus in the sense of Kühner & Romagnesi (1953). That species however, turned out to be clearly different in a number of characters such as size and shape of spores and structure and pigmentation of the pileipellis (see Noordeloos, 1982). Therefore the collections of this apparently new species were examined by the second author in the course of a critical revision of Entoloma subgen. Leptonia in Europe. He also came to the conclusion that this nice small Entoloma from Juniperus heaths had not been described before, and therefore it is described here as new.

Description: Le Rosmarineto-Lithospermetum, défini par J. Braun—Blanquet (1924) en Languedoc, a été étudié ensuite par R. Molinier (1934) en Provence occidentale et par G. Braun—Blanquet (1936) dans le département de l’Hérault (Languedoc). D’après nos connaissances actuelles il comprend onze sous-associations dont six se trouvent dans la région de Montpellier (Braun-Blanquet, Roussine & Nègre, 1952). Des recherches sur la structure de la végétation n’existent que pour la sous-association schoenetosum (Zwillenberg & De Wit, 1952). Grâce à une subvention de la part du Ministère de l’Éducation, des Beaux-Arts et des Sciences (Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen) du Gouvernement Néerlandais, j’avais l’opportunité de faire des recherches analogues dans la sousassociation helianthemetosum, lors d’un séjour de trois mois à la S.I.G.M.A., Montpellier, en automne 1952. J’aime remercier vivement le Directeur de cet institut renommé, M le Dr. J. Braun—Blanquet, de tout ce qu’il a bien voulu m’enseigner à l’occasion des discussions et des excursions faites ensemble. Ma sincère reconnaissance va aussi à mon cher Maître et Chef durant de longues années, M le Prof. Dr. H. J. Lam, qui m’a aidé à faire possible ce séjour à Montpellier.

Description: In. no. 15 van dit blad vermeldde ir. E. Stapelveld een vondst van Listera cordata in Drente, nl. in het Tonckenshos bij Westervelde (gem. Norg). Dit is na Vledder de tweede zekere vondst in ons land buiten de Waddeneilanden. Interessant is het voorkomen, op dezelfde plek, van nog enige boreaal-montane soorten, nl. de mossen Dicranum majus, D. rugosum (undulatum) en Plagiothecium undulatum.

Description: This charming and handy book printed on excellent paper, with its numerous clear pictures of well-known Malayan plants, reminds one in many ways of Merrill’s “Plant Life of the Pacific World” (MacMillan 1946, New York), which has perhaps served Prof. Holttum as an example. Its size being only slightly smaller than Merrill’s book and the area covered being very considerably smaller, its descriptions of plants are naturally more detailed; the more so as only a choice has been made, in which the special interests of the author — ferns, orchids, gingers — are evident though not predominant. The plants described are not regionally arranged. The 17 chapters are rather headed by names of life-forms, striking organs, and special habitats. As is pointed out in the Preface, the book is “intended primarily for the Malayan resident who wishes to begin a study of Malayan plants”. In this purpose the book will doubtless prove to be a success: the reader is gradually taught quite a bit of botany of various fields, morphology, anatomy, ecology, hybridisation, etc. These are demonstrated at plants which are within easy reach of the ordinary layman for which it is destined. Short opening and concluding chapters deal with general features of tropical plants and with the Malayan forest. Since the author is a well-known expert and the Malayan flora as here described is a very good example of any flora between, say, Calcutta and Fiji, it may well be useful to residents of many other countries as well.

Description: These fascicles, the first part of a moss flora of Fennoscandia, comprise five (acrocarpous) orders of the Eubryales. All species and a number of forms and varieties have been included. There are clear dichotomous keys to genera and species. Of each species the original literature, the most familiar synonyms, an excellent description with critical remarks on the differences between allied species and original drawings have been given. Ecology and general distribution have been indicated, with special reference to Scandinavia. In addition there is a glossary of technical terms, which is nearly identical to that in Dixon\xe2\x80\x99s famous Student\xe2\x80\x99s Handbook of British Mosses, though less extensive.\nNevertheless it may be doubted whether this book actually fills a need in Scandinavian bryology. It is not suited for \xe2\x80\x9cworkers in all fields of botany, forestry, limnology, etc.\xe2\x80\x9d, as the author suggests, since keys to the families are lacking. Besides, there is the excellent moss flora of Brotherus, Die Laubmoose Fennoscandias, not mentioned in this connection in the preface.