ALBERT

Description: In 2004 en 2005 zijn alle vindplaatsen van de gestreepte waterroofkever Graphoderus bilineatus uit de\nperiode 1980-2000 onderzocht. Op basis van die resultaten is toen een voorspelling gedaan over het\npotenti\xc3\xable verspreidingsgebied van deze beschermde keversoort in Nederland. Hieruit bleek dat er 141\nkilometerhokken waren waarin de kans op v\xc3\xb3\xc3\xb3rkomen van G. bilineatus op minimaal 70% werd geschat.\nHet huidige rapport doet verslag van een inventarisatie van dat potenti\xc3\xable verspreidingsgebied, die in 2006\nen 2007 werd uitgevoerd door Stichting EIS-Nederland.\nVan de 141 kilometerhokken was G. bilineatus reeds uit acht hokken bekend. De resterende 133 hokken\nzijn onderzocht, aangevuld met een selectie van 14 vennen op de zandgronden, die op basis van oude\nvondsten en \'expert judgement\' kansrijk werden geacht. Bemonstering werd volgens een\nstandaardprotocol uitgevoerd met schepnetten door onderzoekers die G. bilineatus goed kennen. Bij deze\nbemonsteringen werden aantekeningen gemaakt over morfometrie en vegetatie en er werden\nwatermonsters genomen voor bepaling van fysisch-chemische parameters.\nGraphoderus bilineatus werd in 44 kilometerhokken aangetroffen, alle gelegen in laagveengebieden. Hiermee\nwordt duidelijk dat de enige resterende populatie op de zandgronden die in het Voorste Goorven bij\nOisterwijk is. Alle nieuwe vindplaatsen grenzen aan gebieden waaruit de soort reeds bekend was, met\nuitzondering van het natuurgebied Blaugerzen ten noordwesten van Heerenveen, dat zes kilometer van\nbekende vindplaatsen verwijderd ligt. In het noorden van Friesland en in Groningen is de soort, ondanks\ndiverse bemonsteringen, niet aangetroffen. Dit deed vermoeden dat de versnippering van veengebieden\neen bepalende factor is in het voorkomen van G. bilineatus: de soort lijkt vrijwel beperkt tot grote\naaneengesloten laagveengebieden.\nDe resultaten zijn gebruikt om een nieuwe voorspelling te doen over de verspreiding van G. bilineatus in\nNederland. Deze voorspelling is beperkt tot het \'zekere\' en \'mogelijke areaal\' van de soort. Tot het zekere\nareaal behoren de 5x5-kilometerhokken waaruit G. bilineatus bekend is. Tot het mogelijke areaal behoren\nde 5x5-kilometerhokken die volgens het eerste voorspellingsmodel op basis van uitsluitend EGV een hoge\nkans hadden en die in 2006 en 2007 niet bemonsterd zijn. In het nieuwe model zijn naast een set\nindicatieve plantensoorten en de EGV ook de oppervlakte veengrond binnen het kilometerhok en binnen\nde ruime omgeving van het kilometerhok als parameters opgenomen. De oppervlakte veengrond binnen\nde ruime omgeving is gebruikt als een maat voor de versnippering van de habitat.\nHet rapport besluit met een bespreking van de benodigde onderzoeksinspanning om het\nverspreidingsbeeld compleet te krijgen. Deze hangt af van het gewenste schaalniveau, de gewenste mate\nvan zekerheid omtrend aan- of afwezigheid en de keuze van de parameters in het voorspellingsmodel (met\nof zonder gegevens van indicatieve plantensoorten). Met name het zuiden van Friesland komt sterk in\naanmerking voor aanvullend onderzoek.

Description: De gevlekte platte waterwants Naucoris maculatus is een zeer zeldzame soort in Nederland. Historische vondsten zijn bekend van uit Noord-Brabant en het Utrechts-Hollandse laagveengebied. In het voorjaar van 2007 werd de soort aangetroffen bij Loenen aan de Vecht en in de Ankeveense plassen. Naar aanleiding hiervan werden alle recente meldingen gecontroleerd, waaruit bleek dat de wants op verschillende plaatsen aanwezig is in het Utrechts-Hollands plassengebied. Het is onwaarschijnlijk dat de nieuwe vondsten te danken zijn aan een zuidelijke invasie. Alle gecontroleerde dieren bleken micropteer.

Description: In het kader van het project \xe2\x80\x9cInhaalslag Verspreidingsgegevens Ongewervelden\xe2\x80\x9d in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit (LNV) doet Stichting EIS sinds een aantal jaar onderzoek naar de verspreiding van de beschermde gestreepte waterroofkever Graphoderus bilineatus. Bij eerdere inventarisaties van de gestreepte waterroofkever is gebruik gemaakt van een model dat de kans op voorkomen van de gestreepte waterroofkever in een bepaald kilometerhok voorspelde. Het model bleek een redelijke voorspellende waarde te hebben in gebieden waarbij gegevens over het electrisch geleidingsvermogen (EGV) en vegetatiedata gecombineerd konden worden. In gebieden waarvan alleen EGV waarden bekend waren, is het model ontoereikend gebleken (Koese et al. 2008). \nHet doel van het verspreidingsonderzoek in 2009 is het completeren van de verspreidingskennis van de gestreepte waterroofkever in 5x5 kilometerhokken die niet eerder onderzocht waren, maar die wel gelegen zijn binnen het gebied dat door Cuppen et al. (2007) is aangeduid als \'mogelijk areaal\'. In totaal zijn negen uurhokken (=5x5 kilometer) in Zuid-Friesland onderzocht, waarbij per uurhok twee kilometerhokken geselecteerd zijn op basis van \xe2\x80\x98expert judgement\xe2\x80\x99, zodat in totaal 18 kilometerhokken bemonsterd zijn. \nDe gestreepte waterroofkever werd in \xc3\xa9\xc3\xa9n kilometerhok aangetroffen, langs een woonwijk in het noorden van Joure. Op nationale schaal is de soort nu bekend uit 90 kilometerhokken, 34 uurhokken en 18 10x10 kilometerhokken. \nHiermee wordt het verspreidingsonderzoek naar de gestreepte waterroofkever op uurhokniveau voorlopig als afgerond beschouwd.

Description: De brede geelgerande waterroofkever Dytiscus latissimus is internationaal beschermd via de Habitatrichtlijn.\nIn Nederland was de soort sinds 1967 niet meer gevonden, totdat hij in 2005 werd herontdekt in\nZuidwest-Drenthe. Een verkennend onderzoek in het betreffende gebied in 2006 leerde dat de soort er in\nminstens vier verschillende vennen voorkomt.\nIn 2006 en 2007 heeft EIS-Nederland in opdracht van het Ministerie van LNV een landelijk\nvervolgonderzoek uitgevoerd naar de Nederlandse verspreiding van de brede geelgerande waterroofkever.\nTijdens een verkenningsronde in het voorjaar van 2007 zijn in de wijde omgeving van de bekende\nvindplaatsen 36 vennen geselecteerd die op basis van hun morfologie en vegetatie mogelijk geschikt leken\nvoor de soort. In aanvulling hierop zijn 13 vennen geselecteerd op historische vindplaatsen elders in\nNederland.\nDe totale selectie van 49 vennen is onderzocht in de nazomer van 2007 en het voorjaar van 2008. In het\nonderzoek is gewerkt met speciaal voor dit doel ontworpen fuiken, voorzien van kippenlever als lokaas.\nPer ven werden steeds vijf fuiken uitgezet, die vijf dagen bleven staan en dagelijks werden gecontroleerd.\nAlle in de fuiken gevangen \'grotere\' waterkevers (〉 8 mm) zijn genoteerd. Verder zijn de vegetatie en de\nmorfologische eigenschappen van de vennen beschreven en werden metingen verricht aan diverse fysischchemische\neigenschappen van het water.\nIn geen van de onderzochte vennen is de brede geelgerande waterroofkever aangetroffen. Wel zijn 27\nandere soorten waterkevers in de fuiken terechtgekomen. Hieronder zijn verschillende soorten die nauw\nverwant zijn aan Dytiscus latissimus en die qua formaat vergelijkbaar zijn. Zo werden 303 exemplaren van\nDytiscus lapponicus gevangen, 76 van D. marginalis en maar liefst 803 van Cybister lateralimarginalis. Dit geeft\naan dat de fuiken goed werken voor het vangen van grote waterroofkevers. In het verkennende onderzoek\nin 2006 werd D. latissimus bovendien met dit valtype wel degelijk gevangen. De conclusie luidt dan ook dat\nde brede geelgerande waterroofkever vermoedelijk in geen van de onderzochte vennen voorkomt.\nDe Nederlandse populatie van de brede geelgerande waterroofkever lijkt geheel beperkt te zijn tot de\nomgeving van Uffelte en het Dwingelderveld in Zuidwest-Drenthe. In deze gebieden liggen nog vele\nvennen die niet onderzocht zijn, maar die mogelijk wel geschikt zijn als biotoop voor deze waterkever.\nMomenteel is niet duidelijk in welke vennen de soort nog meer voorkomt en hoe groot de populaties zijn.\nOok is niet duidelijk wat de biotoopeisen van de soort zijn. Om monitoring aan de soort te kunnen\nuitvoeren en om de soort in Nederland effectief te kunnen beschermen, is beter onderzoek naar zijn\nvoorkomen in Zuidwest-Drenthe noodzakelijk. Ook is het nodig om de soort op te nemen in de\naanwijzingsbesluiten voor deze gebieden in het kader van Natura 2000.