Publication Date:
2023
Description:
با استفاده از بردارهای سرعت دائم و دوره ای GPS میتوان به تنسور گرادیان جابجایی دست یافت و با محاسبه تنسور کرنش و کمیتهای اسکالر مستخرج از این تنسور به بررسی تغییرشکل قاره ای و تفسیر زمین ساخت منطقه با توجه به گسلهای فعال شناخته شده پرداخت. در این تحقیق برای فلات ایران در محدوده برخورد مایل صفحه های زمین ساختی عربستان و اوراسیا تنسور گرادیان جابجایی با حل مسئله معکوس با استفاده از بردارهای سرعت مسطحاتی GPS محاسبه شد. سپس تنسور کرنش و کمیتهای اسکالر مستخرج از آن یعنی محورهای اصلی کوتاه شدگی و کشیدگی، نرخ دوران حول محور قائم، کرنش برشی بیشینه و اتساع دوبعدی برآورد گردید. نتایج تحلیل با ویژگی‌های زمین‌شناسی بلندمدت در مناطق وسیعی از فلات ایران سازگار است که نشان می‌دهد میدان سرعت GPS منعکس‌کننده فرآیندهای زمین شناسی زمان حاضر فلات ایران است. تغییرات دامنه و جهت دوران حول محور قائم به دلیل تغییرشکل توزیع شده در سرتاسر فلات است. وجود مناطق بزرگ با نرخهای دوران تقریباً ثابت و کم دامنه نشانگر دوران اجسام شبه صلب در داخل فلات برخوردی ایران است که توسط گسلهای فعال احاطه شده اند. دامنه کوتاه شدگی در مناطق داخلی نسبت به مرزهای فلات پایین تر بوده و تقریباً در همه جای فلات نرخ اتساع منفی است. نرخ اتساع منفی با بالاآمدگی قائم پوسته و کوهزایی همراه است. حداکثر مقدار اتساع دوبعدی منفی در بخش جنوبی البرز شرقی برابر 3-^10×8/1 و 3-^10×4/6 در سال به ترتیب با روش های نزدیک ترین همسایگی و فواصل وزن دار محاسبه شد.
