ALBERT

Description: Vochysia sectio Ciliantha Stafleu, subsectio Ferrugineae Warming. A V. vismiifolia Spruce ex Warming stipulis incrassatis, foliis lanceolatis longe acuminatis, floribus calcari longo modice incurvo, petalo intermedio stamen aequante, stigmate terminali parvo instructis differt. Holotypus: “coll. unknown” (comm. D. Allen) in U, fl. 14 Nov. 1953. PERU, Nanay River near Iquitos, altitude 100 m., “quillo sisa”, tree more than 100 feet high, on clayey soil about 20 feet above river (Isotypes: US 2104976, Y 47782).

Description: Lolium perenne L. staat in de flora’s opgegeven als zodevormend. In het algemeen is dit stellig juist. Wat echter aan floristen minder bekend zal zijn, naar aan grasland-specialisten eerder, is dat er rassen van L. perenne bestaan die korte, ondergrondse uitlopers vormen. Schrijver dezes was er tenminste nogal verwonderd over van Engels Raaigras, groeiende op de kade van het Noorderhoofd in het westelijk havengedeelte van Amsterdam de “grasbosjes” aan korte uitlopers ontsproten te zien. De vindplaats net resten van veekoeken maakte het waarschijnlijk, dat hier agrarische producten verladen werden en dat de L. perenne-planten van aangevoerd “graszaad” afkomstig zijn. Landtouwliteratuur verschafte spoedig de gewenste inlichtingen. In “Ons Grasland” door W.P. Cnossen (Uitgave P. Noordhoff, 1947) staan op p. 32 uitstekende foto’s van uitlopersvormend Engels Raaigras. Genoemd geschrift bevat op p. 7 een overzicht van verschillende grassen, die boven- en ondergrondse uitlopers kunnen vormen, waarin deze soort ook is opgenonen. Asmus Petersen, “Die Graser” (Akademie-Verlag, Berlin, 1953) geeft op p. 140 de uitspraak van de graslandexpert C.A. Weber, dat het uitlopersvormende Engels Raaigras voor weidegrasland hij uitstek geschikt is en de teelt ervan aanbeveling verdient. Hoewel niet floristisch, is het misschien aardig er gewag van te maken, dat Cnossen nog wel een bezwaar vermeldt tegen het uitlopersvormende Eng. Raaigras nl., dat de in de nazomer aan uitlopers ontstane spruiten slecht bewortelen en door het vee gemakkelijk worden losgetrokken (plukken); overal over het land liggen dan de grasrestjes verspreid. Er zijn zeker nog wel meer vermeldingen aangaande deze uitlopersvormende rassen van Engels Raaigras te vindon. Voorstaande opgaaf is maar een greep.

Description: Van Polygonum cuspidatum zijn mij de volgende vier standplaatsen op de Veluwezoom tiekend: 1. Bronbos van de Hemelse Berg te om bronnen en langs bronbeekjes, Alno-Ulmion-vegetatie, bodem jong, nitraat- en humusrijk slibhoudend zand, iets zuur, beschaduwd. 2. Oever van het beekje door het Zwijersdal te Oosterbeek, noordelijk van de oude kerk; Polygonum ouspidatum-facies, licht bodem jong, humusrijk zand, zuur. 3. Verdroogde beekbodem, zuidelijk van de weg Arnhem-Dieren, bij Daalhuizen, Velp; fragmentaire Alno-Ulmion-vegetatie met Polygonum cuspidatum-facies, licht bodem jong, humusrijk zand, zuur. 4. Oever van de Beekhuizerbeek ter hoogte van de grote vijver. Beekhuizen hij Velp; Alno-Ulmion-vegetatie, bodem jong, humusrijk zand, zuur. Voor alle vier standplaatsen geldt het volgende: Polygonum cuspidatum wordt tot 2½ meter hoog en bedekt grote, gesloten oppervlakten, waardoor de bestaande vegetaties zeer verarmd worden; alleen Ranunculus ficaria handhaaft zich goed en kan plaatselijk, zoals b.v. op de Hemelse Berg, de gehele bodem bedekken.

Description: In ons land is Galanthus nivalis L. „vrij algemeen, doch steeds verwilderd” (Bekn. Schoolflora, 8e druk). Het blijft daarbij in het midden gelaten van hoe lang geleden zulk een verwildering stamt. In sommige gevallen (De Kaagoevers; de omgeving van Leimuidon) is de situatie ter plaatse van die aard, dat men aan een zeer grijs verleden gaat denken. Het begrip verwildering zou dan nog slechts inhouden, dat de plant oorspronkelijk verwilderd is en in deze zin ware het ook van toepassing op sommige andere soorten, die men als regel niet verwilderd noemt. Werkelijke datering is bij ons weten echter nergens mogelijk en daarmee blijft het probleem onopgelost. Wij willen daarom iets meedelen over een vindplaats ten opzichte waarvan althans een vaag vermoeden van datering kan worden uitgesproken. In het dorp Warmond kan men naar het Westen afslaan langs de Kloosterlaan. Even vóór de plaats waar deze zich in een pad door de weilanden verliest, ligt aan de Zuidzijde van de weg een nagenoeg cirkelvormige akker, omringd door een ongewoon diepe sloot waaromheen een ringvormige met struikgewas bezette strook, die wederom door oen sloot omgeven is. Vlak hierbij stond in do late middeleeuwen het mannenklooster Marienhove. De vorm van do akker wekt overigens meer associaties met een burcht, dan met oen klooster on inderdaad werd het klooster (volgens de .gangbare beschrijvingen der Warmondse kastelen en kloosters) in 1413 gesticht „op een woeste of verlaate plaats, Oud-Tellingen genaamd.” Door sommigen wordt dit geïnterpreteerd als een aanwijzing, dat, nog vroeger, het kasteel of tenminste de „hofstede” Oud-Teilingen hier stond; anderen projecteren de ligging daarvan enige honderden meters zuidelijker.

Description: Op 14 Jan. 1952 vond de heer E.E. van der Voo op een oud bruggetje ten noorden van Woerden, gemeente Kamerik, oen groeiplaats van Asplenium trichomanes. Hiervan werd melding gemaakt in een rapport van do Afd. Natuurbescherming van het Staatsbosbeheer van de hand van de heer J. van der Veer (14 April 1955). Dit rapport kwam ter kennis van Ir. N. Roorda van Eysinga, Directeur van het Zuid-Hollandsch Landschap en deze verzocht de heer Kipp, Bosbouwkundig Ambtenaar van de Prov. Planologische Dienst on mij de groeiplaats te bezoeken en plannen voor te bereiden het gehele bruggetje zo nodig naar elders over te brengen, wanneer dit gevaar liep door de eigenaar afgebroken te zullen worden. Dit gevaar is niet denkbeeldig want de muren staan niet goed recht meer en alle dergelijke bruggetjes in de omgeving zijn in de loop der jaren reeds door meer solide bouwsels vervangen. Bij het bruggetje aangekomen zag ik op 18 Dec. 1956 direkt een 100 tal prachtige planten van de genoemde Asplenium trichomanes tegen het oostmuurtje.

Description: 1. Occurrence.--Lemnaceae may occur in stagnant or sluggish streaming waters, specially in ditches, pools, streamlets, inundated rice-fields, etc. They are also found in all other waters in which larger swamp plants offer anchorage to the tiny Lemnaceae. They can be expected between stands of sedges, grasses, cat’s-tail, etc. or between or under swimming water plants, for example Azolla, Eichhornia, waterlilies, etc. The smallest Lemnaceae, consisting merely of a rootless globule, Wolffia, which is always submerged, is easily escaping attention under other water plants. 2. Collecting.--Lemnaceae are mostly found in sufficient quantity and can easily be collected in a bottle or plastic bag. In case they are sparse and small (Wolffia) the use of a wire—netting (old coffee sieve) may be handy. They are kept wet in the bottle or plastic. If they should be kept for several days or longer they should be stored in an open container with a small amount of earth added; the container should be kept in the shade.

Description: Bentham, G. & J.D. Hooker, Genera plantarum. Cf. W.T. Stearn on its history and dates of publication in J. Soc. Bibl. Nat. Hist. 3 (1956) 127-132.

Description: 9th Pacific Science Congress, Bangkok. According to the Preliminary Announcement the Congress will take place Nov. 18- —Dec. 9, 1957. Organising chairman is M.C. Lak Kashemsanta, Dep. of Agriculture, Bangkok. Fifteen general subjects have been entered for contributing papers and discussion, viz: (a) Problems confronting tropical botanical institutions, (b) Vegetation types of the Pacific basin, (1) Tropical, (2) Temperate, (c) Ethnobotany of Thailand and contiguous countries, (d) Vernacular names of Pacific plants. (e) Phycology in the Pacific basin. (f) Algal ecology, with special reference to coral reefs and atolls. (g) Bibliographic problems in the natural sciences in the Pacific. (h) The teaching of botany and the training of botanists in the tropics. (i) Systematics, evolution and distribution of Pacific plants, (j) Botany of medical plants in the Pacific basin, (k) Forest botany in the Pacific basin. (l) Botany of agricultural plants and weeds. (m) Plant ecology in the Pacific. (n) Mycology and phytopathology in the Pacific. (o) Plant physiology in the Pacific. Besides, a special symposium on Climate, Vegetation, and Land Utilization in the Humid Tropics, sponsored by Unesco, will be convened by Dr F.R. Fosberg.

Description: On p. 475 it was erroneously mentioned that Miss S. Darnton accompanied Miss W.M.A. Brooke in Sarawak; she rightly collected in North Borneo.

Description: The next monographic study which will be undertaken for the series Pteridophyta of the Flora Malesiana will be devoted to the tree ferns of the Cyatheaceae. In connection with the large size of these plants and the desirability of having more and complete material at our disposal, the following notes are addressed to field collectors who may be in a position to obtain specimens. For securing essential parts tree ferns appear less unmanageable than they may look at first sight.

Description: Abeywickrema, B.A.: The genera of Ceylon Pteridophytes (Ceyl. J. Sc. A. Bot. 13, 1956, 1-30). Keys & descr. – & M.D. Dassanayake: Crenidomonas bilabiatum (Nees & Bl.) Copel., a fern new to Ceylon from Ritigala (Ceyl. J. Sc. A. Bot. 13, 1956, 41-42, t. 2).

Description: Dr P. Vermeulen, Amsterdam, who had obtained the 1955 grant of the Netherlands Buitenzorg Fund went via India, where he spent a month above Darjeeling, to Bogor; he also paid a visit to Queensland, his chief interest being the study of Orchidaceae. In returning he made a trip in Central Sumatra with Dr Meijer; he arrived in Holland end Dec. 1956. Mr L.L. Forman, Kew, who was granted a year leave for work at the herbarium Bogoriense, Bogor, made various trips in Indonesia, collecting in W. Java, Bali, North-east Celebes, and joining Dr Kostermans on a forest survey in East Borneo.

Description: These fascicles, the first part of a moss flora of Fennoscandia, comprise five (acrocarpous) orders of the Eubryales. All species and a number of forms and varieties have been included. There are clear dichotomous keys to genera and species. Of each species the original literature, the most familiar synonyms, an excellent description with critical remarks on the differences between allied species and original drawings have been given. Ecology and general distribution have been indicated, with special reference to Scandinavia. In addition there is a glossary of technical terms, which is nearly identical to that in Dixon’s famous Student’s Handbook of British Mosses, though less extensive. Nevertheless it may be doubted whether this book actually fills a need in Scandinavian bryology. It is not suited for “workers in all fields of botany, forestry, limnology, etc.”, as the author suggests, since keys to the families are lacking. Besides, there is the excellent moss flora of Brotherus, Die Laubmoose Fennoscandias, not mentioned in this connection in the preface.

Description: The northern part of the contact aureole of the biotite-granite of Quérigut contains limestones and dolomites, which have been metamorphosed over a distance of about 100 to 150 metres. Further, a wide innermost border zone of the igneous body is characterized by the development of some hornblende and the occurrence of many dark inclusions, as well as aplitic and porphyritic dikes. A narrow outermost border zone of the granite is conspicuous by a much larger proportion of hornblende and accessories, the development of clinopyroxene in the immediate vicinity of the contact, and finally by a heterogeneous texture. Scarce localities where comparatively fresh granite is in direct contact with the dolomitic country rock, revealed the presence of a narrow zone of silicate skarn, developed exactly at the junction. Adjoining the skarn, the granite of the outermost border zone shows a very narrow and highly modified border facies over a distance of a few mm. to 5 cm., the so-called transition zone. Three types of this zone are distinguished: a prehnite-rich type, a clinozoisite- and zoisite-rich type and a grossularbearing one. Though the contact is very irregular, the zone of the silicate skarns follows all its curves and is remarkably constant in width (4—7 cm.). The adjoining country rock being almost pure dolomitic marble, the zone of the silicate skarns has apparently been formed by extensive metasomatism over a very limited distance. Within the skarn zone itself, a zonal structure is also apparent, with six different mineral assemblages, the spinel-xanthophyllite zone being the most conspicuous. Since the skarn consists mainly of a diopsidic clinopyroxene, it is broadly speaking a silicated dolomite. According to the mineralogical composition of the different zones, however, a certain amount of iron and aluminium has also been introduced by diffusion from the adjacent granitic magma, the proportion of both elements diminishing towards the marble. Among the various earlier and later minerals observed in the skarns, a thulite-like clinozoisite, amesite and diaspore may also be mentioned. Alternating layers of pure and impure limestones and dolomites, making up the bulk of the country rock, have been subjected to thermal metamorphism and partly also to pneumatolytic action. The pure limestones and dolomites were recrystallized to pure marbles. Impure limestones were transformed into calcite marbles with varying proportion of contact minerals, such as clinozoisite-epidote, prehnite, diopside, grossular, idocrase and wollastonite. Pure and impure quartzitic layers and lenses intercalated between the earlier limestones are now calc-silicate hornfelses, composed mainly of the minerals just mentioned. The impure dolomites were converted into dolomitic marbles with magnesium-rich minerals such as forsterite, phlogopite and spinel, while pneumatolytic action superimposed on the thermal metamorphism partly transformed the forsterite into clinohumite. Besides these four widespread minerals, chondrodite, humite and fluoborite have been found locally. Some of the spinels display two different colours within the same crystal. All steps in the progressive alteration of spinel into hydrotalcite are visible. Of the more than sixty minerals encountered in the rocks of the contact aureole and the border zone of the granite (listed on p. 255), six are probably new for France, viz. amesite, fluoborite, hydrotalcite, manasseite, xanthophyllite and a thulite-like clinozoisite. The alteration phenomena of some of the earlier minerals are of special interest and we may mention here that of spinel into diaspore, hydrotalcite and two types of amesite; of xanthophyllite into a. o. amesite, prehnite and clinozoisite; and finally of biotite into a. o. pumpellyite and garnet. Comparative studies of rocks from several other areas revealed similar alteration phenomena. The secondary garnet of a peculiar, flat, lenticular shape is probably of hydrothermal origin and appears to be a quite common mineral which has apparently hitherto been confused with other minerals such as zoisite. Finally, two new localities of clintonite have been found, one in Spain (Serranía de Ronda) and the other in the U.S.A. (Franklin).

Description: On the frontier of the municipalities “Melick en Herkenbosch” and “Vlodrop” near the road from Herkenbosch to boundery-mark 376, in the site named “Koezoep”, in the province of Limburg, Netherlands, is a peat swamp, known as the “Turfkoele”. From the geological map (no. 58, fourth part sheet 4) it appears that the peat under the swamp has been formed on a deposit of river sand. This deposit has come from the Roer and lays on the middle terrace of this river and of the Meuse.

Description: Herba parva delicata subcaespitosa repens, caule pergracili sat conferte piloso, pilis erectis; foliis alternis vel supremis oppositis elliptico-obovatis, apice rotundatis, basi acutis vel subobtusis, supra crispo-pubescentibus subtus glabris vel dissite pubescentibus ciliolatis palmatim 3-5-nerviis; petiolo pergracili; spicis terminalibus axillaribusve gracillimis; drupa obliquo-ovoidea, apice obliqua, stigmate subapicali. A very small, delicate, subcespitose, herbaceous plant, the stems scarcely 1 mm. in diameter when dry, pilose with spreading hairs, commonly densely so in young growth, branching, the sterile branches comparatively short and stolon-like, the fruiting branches ascending 3-5 cm. Leaves alternate, or the uppermost appearing opposite, the blades elliptic-obovate, the apex rounded, the base acute or obtusish, up to 7 mm. wide and 10 mm. long, but mostly about 3-4 X 5-7 mm., the upper surface crisp-pilose, the lower surface glabrous, or occasional leaves pilose, the margin ciliate, palmately 3- or 5-nerved, the nerves with very slender cross-connecting-anastomosing nervules as viewed by transmitted light, drying membranous and translucent, the blades with a pair of longitudinal brown stripes above and pale green beneath when growing; petiole filiform, mostly 3-5 mm. long, sparsely pilose glabrescent, flattened above and laterally ridged by the decurrent blade margins. Spikes terminal or axillary, very slender, closely flowered, up to 1.5 (or more?) cm. long, the peduncle 5-8 mm. long, thinly pilose glabrescent, the bracts round-peltate, the margin uneven or irregular. Fruit obliquely ovoid with oblique apex and subapical stigma.

Description: In 1956 vonden wij op Let vuilverwerkingsterrein der gemeente Leeuwarden onder Wartena (zie Corr. bl. no. 1, p. 5) opnieuw een vrij groot aantal adventieven. Hieronder volgt een lijst van de planten, die werden aangetroffen. Niet weer opgenomen zijn de soorten, die reeds in 1955 werden gevonden.

Description: Trifolium ornithopodioides L. Bij het doorzien van het Nederlandse materiaal van Medicago falcata L. bleek ons, dat zich in het herbarium van de K.N.B.V. onder deze naam een exemplaar bevond van Trifolium ornithopodioides L., gevonden op Terschelling, bij Midsland, verzameld door J. B. Tijm, en door hem opgezonden aan Heukels, Helaas ontbreekt de datum, maar vermoedelijk is de plant in een der eerste decenniën van deze eeuw verzameld. Het zou zeker de moeite waard zijn bij Midsland zorgvuldig te zoeken of deze interessante soort er nu nog voorkomt. Petroselinum segetum L. Deze soort was tot voor kort alleen bekend van de in 1937 ontdekte vindplaats tij Kadzand in Westelijk Zeeuws-Vlaanderen. De heer P. Vandevyvere te Brugge had het geluk haar in het voorjaar van 1956 op de dijk van de Zwarte Polder, gemeente Nieuwvliet, te vinden. Op zijn aanwijzingen bezocht de heer A. de Visser in 1957 eveneens deze plek en verzamelde fraai materiaal, dat zich thans in het Rijksherharium bevindt.

Description: In 1951 was er voor het eerst sprake van een Caricetum vulpinae in een publicatie van Tüxen en Preising (Erfahrungsgrundlagen für die pflanzensoziologische Kartierung des wostdeutschen Grünlandes, Angew. Pflanzensoz. 4, p.5-28). Van de gemeenschap werd slechts medegedeeld: 1. hij behoort tot het Magnocaricion-verbond, 2. de kensoorten zijn Carex vulpina en Oenanthe fistulosa, 3. differentiërende soorten t.o.v. de andere Magnocaricion-associaties zijn Agrostis canina var. genuina, Alopecurus geniculatus en Ranunculus repens. In 1954 verscheen van Tüxen: Pflanzengesellschaften und Grundwasser-Ganglinien (Angew. Pflanzensoz. 8, p. 64-98). Hierin komt een opname van de gemeenschap voor. Deze vertoont een soortencombinatie, die enerzijds inderdaad aan het Magnocaricion doet denken, anderzijds verwantschap heeft met die van de Rumex crispus-Alopecurus geniculatus-ass. (syn.: Ranunculus repens-Alopecurus geniculatus-ass.). Het is een gemeenschap, die kennelijk door maaien in stand gehouden wordt. Volgens de schrijver behoort de opname tot de subass. van Phalaris arundinacea en de variant van Alopecurus pratensis. Over andere subassociaties, varianten en hun verschillen worden we in het onzekere gelaten. Wel blijkt, dat de associatie typisch is voor de stroomdalen van de grote rivieren in N.-Duitsland. De grondwaterstand wisselt sterk, op de plaats van de opname van -134 tot +l3l cm. Ogenschijnlijk, volgens Tüxen, heeft de associatie de minst natte standplaatsen van alle Magnocaricion-associaties.

Description: De in Nederland als enig bekende groeiplaats van Filipendula vulgaris Moench (F. hexapetala Gilib.) nabij het Sanatorium “Zonlichtheide” te Gennep, is enkele jaren geleden ten offer gevallen aan de zandwinning, die daar in de Maasuiterwaard heeft plaatsgevonden. Onze vreugde was dan ook groot toen wij bij een, overigens vergeefse, speurtocht naar Serratula tinctoria achter het bos van “Zonlichtheide” een flink aantal van deze reeds uit onze flora geschrapte soort mochten terugvinden.

Description: In het Correspondentieblad no. 2 wordt door Prof. De Jongh melding gemaakt van een waarschijnlijk zeer oude vindplaats van Galanthus nivalis L. bij Warmond. De schrijver besluit zijn artikel met de opmerking, dat wellicht ook elders in ons land groeiplaatsen van Galanthus in betrekking getracht kunnen worden met vroegere bewoning, die op een goed te dateren tijdstip een einde nam, terwijl de latere geschiedenis van het terrein eveneens bekend is. Een diergelijk geval doet zich – hoewel uit een minder ver, maar daardoor ook minder grijs verleden daterend – waarschijnlijk voor in de Kijfhoek, een vrij grote duinvallei in het wingebied van de Duinwaterleiding van ’s-Gravenhage, enige honderden meters ten n.o. van de meer bekende vallei Meyendel gelegen. Tegenwoordig is het grootste deel van de Kijfhoek bedekt door berkenbos en weinig wijst erop, dat in deze vallei in de vorige eeuw arbeiderswoningen gestaan hebben. Een archiefonderzoek wees echter uit, dat tijdens de ontginning van de vallei Meyendel ook in de Kijfhoek twee huisjes gebouwd werden, het eerste in 1832, het tweede enkele jaren later. Aan de hand van een oude kadastrale kaart kon de plaats van de beide woningen in het terrein opgespoord worden. Potscherven en stukjes baksteen, een oud houtwalletje, een nog terug te vinden omgrenzing van een vroegere tuin herinneren aan de bebouwing van weleer. Bovendien werden enige exemplaren van Galanthus nivalis aangetroffen, juist naast de plek, waar de meest zuidelijke van de beide woningen gestaan moet hebben.

Description: De tongvaron, Phyllitis scolopondrium (L.) Newn. heeft voor de oorlog jaren lang in behoorlijk aantal gegroeid aan een slootkant langs een weg van Serooskerke naar Vrouwenpolder op Walcheren. Na de inundatie met zeewater tengevolge van de oorlogshandelingen in 1944 was de plant verdwenen. Voorzover ik weet, kwam de tongvaren toen in Zeeland niet meer voor. In 1953 vond ik een plant op een muur van een schuur in de buitenwijken van Zierikzee, die echter in door de strenge vorst gedood werd. Eind maart van dit Jaar bezocht ik een bloemenkwekerij aan de Seisweg te Middelburg en in een stookkas ontdekte ik onder een z.g. tablet een tiental planten van Phyllitis scolopendrium. Dat was nu wel aardig, doch gekweekte planten hebben weinig waarde voor een florist bij de bestudering van de wilde plantengroei in zijn gebied. Mijn belangstelling groeide echter, toen de kweker verklaarde de planten niet te hebben gekweekt, ze niet eerder te hebben opgemerkt en zelfs de naam niet te kennen. Dan zouden deze planten dus spontaan uit sporen zijn ontstaan en derhalve toch ongeveer als wild kunnen worden aangemerkt, zij het ook, dat zij daarvoor op een wel wat vreemde plaats groeiden. Het geval leek mij voldoende interessant om in het Correspondentieblad te worden vermeld.

Description: Of adventieve planten minder, evenveel of zelfs wellicht meer belangstelling verdienen dan indigene is een onderwerp waarover even lang en doelloos gesproken kan worden als over de vraag of het technisch toegankelijk worden van kern-energie de mensheid overwegend gevaar don wel nut zal opleveren. Indien echter een adventieve plant stand hordt en, tijdelijk of zelfs blijvend, deel gaat uitmaken van de flora van een bepaalde streek, dan pleegt de belangstelling onverdeeld te zijn. Voorbeelden hiervan zijn wel door ieder van ons te geven. Op het oude Pothoofd te Deventer stonden (en staan wellicht nog?) exemplaren van een kennelijk winterhard geworden Sisymbrium wolgense Bieb., terwijl op, enige kilometers afstand dezelfde soort adventief pleegt voor te komen in de omgeving van de huidige meelfabriek. Toen in 1933 Parentucellia viscosa L., voor het eerst na ruim een halve eeuw en dan nog wel op een drietal plaatsen, in ons land werd teruggezien, was het wel overeenkomstig de verwachting, dat zij te Amsterdam en Oploo weer snel zou verdwijnen, doch niet, dat zij in de Wieringermeer in grote hoeveelheid zou standhouden. Elk onzer zal vermoedelijk, uit eigen ervaring puttende, even treffende gevallen kunnen aanhalen. Recent is het volgende:

Description: Gaan we thans over tot de akkeronkruiden en ruderale planten, voorkomende op plaatsen, waar het plantendek veelvuldig wordt gestoord en waar adventieven moer gelegenheid krijgen zich te vestigen. Hierbij zijn er een aantal meer algemene, die hij ons in het D.D. niet of niet geregeld aanwezig zijn, b.v. Cardaminopsis arenosa (L.) Hayek, Berteroa incana (L.) DC. (in de laatste 60 jaar vooral langs de spoorwegen, in 1956 zag ik de soort veel bij Leer en Weener), Lepidium draba L. (sedert 1872 algemeen), Sazifraga granulata L. (wordt algemener; vroeger bij Groningen en Haren, maar in de laatste tijd niet meer gevonden), Rudbeckia laciniata L., Artemisia campestris L. (breidt zich sedert 1900 uit), Stachys arvensis L. (plaatselijk algemeen), Lilium bulbiferum L. (in korenakkers nog niet verdwenen), Helictotrichon pubescens (Huds.) Pilger (op vele plaatsen). Ledum groenlandicum Oed., uit Amerika, heeft tot 1930 een 4 ha grote groeiplaats in het Boertanger veen gehad. Cotula coronopifolia L. (op vele plaatsen in de oevervegetatie, waarschijnlijk uit Zd. Afrika), Mimulus guttatus DC. (op vele plaatsen, Weener, Bunde). Daarentegen zijn er ook, die bij ons in het D.D. wel voorkomen en niet of weinig in 0. Friesland, b.v. Spilobium hirsutum L., Bidens frondosus L. en B. connatus Mühlenb. (worden althans niet vermeld), Convolvulus arvensis L. (op zeer weinig plaatsen), Datura stramonium L., Veronica persica Poir. (nog zeer verspreid), V. peregrina L. (alleen sedert 1935 bij Weener), Een bespreking van meer vluchtige adventieven is niet wel doenlijk in kort bestek. De vraag dient gesteld te worden, in hoeverre de belangrijke rivieren Eems, Hunte en Weser invoerwegen zijn, waarlangs bijzondere planton zich hebben gevestigd. Dit is in elk geval in veel mindere mate het geval dan bij de Rijn en de Elbe, vermoedelijk omdat do drie genoemde rivieren niet zover uit het achterland komen, niet zoveel materiaal afzetten en niet zoveel oppervlakte periodiek van plantengroei ontbloten. Het oerstroomdal van de Eems heeft een moerasveonachtig karakter, maar een plant als Dianthus deltoides L. moet daarin toch wel als een fluviatiel beschouwd worden. Door de scheepvaart uit het Roergebied en door de noord-zuidspoorweg schijnt in de laatste Jaren de aanvoer van adventieven toegenomen te vooral bij Leer en ook bij Emden zijn in do laatste tijd talrijke adventieven aangetroffen. Eemsadventieven, die min of meer blijvende groeiplaatsen hebben, zijns Chenopodium-soorten, Amaranthus-soorten, Ranunculus bulbosus L., Euphorbia seguieriana Neek., Aster salignus Willd., Inula britannica L. (tot ver in het Hafdistrict, ook bij Roodeschool in N. Groningen gevonden), Pulicaria dysenterica (L.) Bernh., P. vulgaris Gaertn., Picris hieracioides L., Cirsium oleraceum (L.) Scop., Scabiosa columbaria L., Galeopsis ladanum L. ssp. angustifolia (Enrh.) Gaud., Salvia verticillata L., Lathyrus tuberosus L., Veronica spicata L. Enige bijzondere Weser-adventieven zijns Rumex aquaticus L. (ook Hunte), Euphorbia palustris L., Senecio vernalis W. et K., Angelica archangelica L., Scutellaria hastifolia L., Mentha pulegium L., Koeleria pyramidata (Lamk.) Domin. Aan de monding van de Weser is Fritillaria meleagris L. verspreid, een plant, die ook bij de stad Groningen en in N. Groningen bij Den Andel (in het Hafdistrict) optreedt. Bij Bremen worden talrijke adventieven gevonden (zie VON WEIHE 1951).

Description: Goodyera repens (L.) R.Br. op Ameland. Naar aanleiding van de mededeling van dr. S.J. van Ooststroom, Dennenorchis op de Waddeneilanden (D.L.N. p.12) het volgende. Toen ik in 1952 van M.T. Jansen hoorde van zijn vondst van Goodyera op Ameland, herinnerde ik mij een paar exemplaren van deze soort, die ik vond in het herbarium van het Friesch Natuurhistorisch Museum te Leeuwarden. Deze planten waren op Ameland verzameld als Epipactis palustris. Ik vermeldde toen op het etiket do juiste naam met de opmerking: deugt do vindplaats wel? Dit laatste in verband mot het feit, dat mij gebleken was, dat de etiketten van dit herbarium voor een groot deel volkomen onbetrouwbaar zijn. On deze reden besteedde ik dan ook geen nadere aandacht aan deze planten.

Description: Op 6 Juni van dit jaar bezochten wij, in gezelschap van H.J.W. Schimmel en H. Over en op aanwijzing van J. Entrop te Leerdam, de verlaten zand- en kleigroeve, die tussen Asperen en Acquoi is gelegen, vlak tegen de noordelijke dijk van de Linge. Entrop had ons het ondiep en onregelmatig afgegraven terrein beschreven als een wildernis van riet en wilgen met o.m. een massale groei van Epipactis Palustris. Gezien de elders in dergelijke terreinen opgedane ervaring was er een redelijke kans, dat er ook Equisetum variegatum zou voorkomen. Deze verwachting werd zelfs overtroffen. De paardestaart die wij er vonden en op het eerste gezicht voor deze soort versleten bleek hij een nadere beschouwing alleen maar Equisetum trachyodon A.Br. te kunnen zijn!

Description: In het dal van de Heelsumse heek komen in het water en op de oever van de bij de Wodanseiken ontspringende hoofdbeek onder invloed van de bijzondere eigenschappen van het bronwater (constante temperatuur en hoog zuurstofgehalte) een aantal floristische zeldzaamheden voor, welke waard zijn vermeld te worden. Op de ondiepe plaatsen van do beek en op de oevers groeien b.v. het in deze streken vrij zeldzame mos Brachythecium rivulare, het fraaie rode epifytje Mitrula paludosa en de zeer forse en ruige Galium palustre ssp. elongatum f. maximum, welke tot een meter hoog kan worden (volgens Hegi een zuid-oostelijk ras van Galium palustre; waarschijnlijk een vorm met een vierdubbel aantal chromosomen: 2n=96).

Description: Verschenen is afl. 4 van de Flora Neerlandica, bevattende de Cyperaceae (excl. Carex), door Th. J. Reichgelt. Deze aflevering is verkrijgbaar bij de Bibliothecaris van het Rijksherbariun, Nonnensteeg 1, Leiden. Prijs voor leden van de Kon. Ned. Botanische Vereniging f.3,60, voor niet-leden Verkrijgbaar aan het zelfde adres zijn verders Afl. 1. Pteridophyta en Gynnospermae, voor leden f,3,75, voor niet-leden f.6,5O. Afl. 2. Gramineae, voor leden voor niet-leden f.26.-. Afl. 3. Cyperaceae (Carex), voor leden f.9.-, voor niet-leden f.15.-.

Description: In Corr.bl. no.1, p.11 (december 1956) vroegen wij on opgaven van vindplaatsen; liefst met zo nauwkeurig mogelijke gegevens betreffende de standplaats van enige soorten, die hier te lande min of meer ingeburgerd zijn, en wel van Impatiens glandulifera Royle, Polygonum cuspidatum Sieb. et Zucc. en Rudbeckia laciniata L. Over de eerste twee soorten ontvingen wij vrij veel gegevens, over de laatste slechts een enkele. Wij willen nu aan de hand van de ontvangen opgaven, gecombineerd met de ons reeds uit herbarium en literatuur bekende gegevens samenvatten? wat ons nu over de bovengenoemde soorten bekend is. Allen, die ons opgaven zonden, danken wij hierbij voor hun moeite; wij zijn echter overtuigd, dat er een vollediger beeld ontstaan zou zijn, als nog meer abonné’s de moeite genomen zouden hebben, ons van hun bevindingen op de hoogte te stellen.

Description: Bryophyta. It was communicated by Prof. R. van der Wijk, Groningen, that the preparation of a first part of this series is in an advanced state. Pteridophyta. Mr Alston finished the revision of Isoetaceae and is engaged on the revision of Schizaeaceae. Prof. Holttum has practically finished his revision of Gleicheniaceae. These revisions together are expected to comprise the first part of this series. Mr A.G.L. Adelbert is at the Rijksherbarium working on a thesis for Prof. Lam on the genus Lycopodium.

Description: Recently a cover and an Index have been distributed belonging to numbers 9-12, so that these can be bound into a second volume. The Foundation suffered a great loss by the passing away of the trustee, Dr E.D. Merrill, Febr. 25, 1956, Dr Merrill took a great interest in promoting the work and we will dearly miss his advice, his help, and the privilege of having access to the colossal store of his knowledge of the Malaysian flora. As a trustee of the Foundation he has been replaced by Mr E.J.H. Corner, F.R.S., Cambridge.

Description: The present paper comprises supplementary notes on Ganua, based on material which has come to our knowledge after the last contribution on the genus had been published. In the following text the previous papers have been referred to as follows: Van den Assem 1953 = Rev. Sap. IV. Ganua in Blumea 7 (2), 1953, 364—400. Van den Assem & Kostermans 1954 = Rev. Sap. IVa. Ganua (Add. Notes) in Blumea 7 (3), 1954, 481—483.

Description: Xantolis Raf., Sylv. Tell., 1838, 36 — Planchonella Pierre, p.p., Not. bot. Sapot., 1890, 34; Dubard, Ann. Mus. col. Mars. 20, 1912, 41; Lam, Ann. Jard. bot. Bzg, sér. 3, 7, 1925, 193; Lam, l.c., sér. 3, 8, 1927, 467 — Sideroxylon L., p.p., Engler, Nat. Pfl. Fam. 4, 1, 1897, 143 and Nachtrag, 1897, 27 — Hormogyne DC, p.p., Prodr. 8, 1844, 176 — Pouteria Aublet sensu Baehni, p.p., Candollea 9, 1942. Trees or shrubs, often spiny. Leaves alternate, estipulate, sometimes with the flowers conferted at the tips of brachyblasts, entire, with a marginal nerve, tertiary nervation transverse or reticulate, sparse, slender. Flowers ♂♀, 5-merous, solitary or clustered, axillary or sometimes along an axillary shoot, bracts small. Calyx with a short tube and mostly lanceolate lobes, marcescent. Corolla lobes longer than the tube. Stamens generally inserted at the base of the lobes, each with two small tufts of ferruginous hairs on either side of the base of the glabrous filaments, rarely only one hair, anthers sagittate, with prolonged connective, dehiscing extrorsely or slightly lateral. Staminodes petaloid, often long aristate, fimbriate-ciliate along the margin, except in X. racemosa (Dub.) van Royen and X. siamensis (Fletcher) van Royen in which the margin is either dentate or entire. Ovary 5-, rarely 4-celled, densely hirsute, disk absent; style long exsert, ovules inserted halfway up or at the base of the cells, funiculus often long. Fruits drupaceous, 1- or 2-seeded, seeds ellipsoid, laterally compressed, testa crustaceous, scar ovate or linear, as long as seed to 2/3 its length, or small and circular, basal, embryo with copious albumen and foliaceous cotyledons, radicle exserted.

Description: In the present study only those species of the genus Pouteria have been incorporated which are found in the area covered by the Flora Malesiana, as well as those of Australia and western Polynesia. The results of this study could not have been obtained without the kind help of the Directors of the herbaria of Berkeley, Brisbane, Bogor, Florence, Jamaica Plain, Kew, Lae, Leiden, London, Manila, Melbourne, Paris, Singapore, Stockholm, Sydney and Zürich to whom we express our most sincere thanks.

Description: This is the second and concluding part of a report on the birds of the Netherlands Antilles, the first part dealt with the birds of St. Martin, Saba, and St. Eustatius (Studies fauna Curaçao Car. Is. 6, no. 25, 1955, p. 1-82). The present part will give a full account of the birds of Aruba, Curaçao, and Bonaire. Accompanied by my wife I stayed in these islands from September 22, 1951 until April 19, 1952, only interrupted by a week’s visit to Venezuela and the period between February 1 and March 14, 1952, when we were working in St. Martin, Saba, and St. Eustatius. Our collection of birds from Aruba, Curaçao, and Bonaire comprizes 986 specimens, representing 103 species, all of which have been deposited in the Zoological Museum of Amsterdam. Although part of the collection has been prepared in the field by my wife and me, a not unimportant number of collected birds was kept in the freezing rooms of the Abattoir of the Veterinary Service in Curaçao (Parera) and Aruba (Oranjestad), from where it was shipped to Holland under deep-freezing temperatures and subsequently prepared by the taxidermists of the Zoological Museum of Amsterdam. For most valuable help in this matter of preserving our specimens, which considerably facilitated our work in the field, we are greatly indebted to Mr. J. W. M. Diemont, Director, Mr. B. A. Bitter, and other employees of the Veterinary Service of the Netherlands Antilles.

Description: The zoological collections made by the 1948—1949 Surinam Expedition contain about 200 mammals, brought together by the zoologists Dr. D. C. GEIJSKES and Mr. P. H. CREUTZBERG. Though the collection consists mainly of species which had already been reported from Dutch Guiana, it is of considerable value, in the first place on account of the detailed data concerning the localities, biotopes, and biology, and secondly because not only the skins and skulls of the collected specimens have been preserved but as a rule also their complete skeletons. The present paper ¹) deals with the Primates; the other groups of mammals will be treated in subsequent publications. Thanks are due to Dr. D. C. GEIJSKES, who is responsible for the notes on the biology of the species. The skeletons of the material dealt with here have recently been studied in the Leiden Museum by Mr. G. E. ERIKSON of Harvard Medical School, Boston, who intends to publish the results of his investigation in the near future.

Description: The peridots in the gem collection of our Museum were acquired a long time ago (part of them were from the collection of King William I of the Netherlands). We should be sceptical about data on the origin of this material. Firstly we do not generally know whether the stones were bought or received as a gift; we learned by experience that a person giving material (often a layman) will not be too precise when stating the locality especially as he will not see its importance. Moreover in the last century scientists could not realize yet how valuable an accurate description of the locality would be nowadays. For they did not think of the possibility that samples of one mineral from various localities might have different properties (of course they did not yet know the importance of an investigation as to the nature of inclusions). Besides in cataloguing small objects (such as gemstones) systems were used which did not rule out mistakes, so that a recent investigation of old material may present difficulties as to the definite locality.

Description: In the spring of 1954, from April 28 to June 14, six members of the scientific staff of the Zoological Museum of Amsterdam made a collecting trip to Yugoslavia. The primary purpose of this journey was collecting for the Museum, animals from that part of Europe being only poorly represented. At the same time, it was the intention to collect large series at as many localities as possible for the study of geographical variation. Collecting activities were restricted to certain animal groups, according to the personal interest and collecting experience of the participants. Therefore, the collections chiefly consist of invertebrates: (Macro) Lepidoptera, Arachnoidea, Isopoda, Mollusca, and aquatic microfauna (Copepoda, Amphipoda, Nematoda, Hydrachnidae, Halacaridae). The results of the expedition will be published under the collective title “Zoological results of a collecting journey to Yugoslavia, 1954”, and will appear successively in Beaufortia.

Description: Innerhalb der Characicae (wahrscheinlich sogar der Cypriniformes) ist die beschriebene Bewegungsform der Brustflossen für die kleine Gruppe der Nannostomidi kennzeichnend. Das Verhalten von Nannostomus beckfordi aripirangensis wird beschrieben. Auffällig ist eine besondere Kampfform der Männchen („Vertikalkampf”), der an anderen Fischen bisher nicht beobachtet wurde, auch nicht an Nannostomus marginatus. Die Kopfabwärtsstellung dabei ist vermutlich ein Epiphänomen vegetativer Erregung. Der Kampf von N. beckfordi aripirangensis hat (wenigstens im Aquarium) keine erkennbare Funktion ; die Tiere besetzen keine Reviere ; der Kampf stört das Laichgeschäft empfindlich.

Description: The result is given of a complete census of the breeding population of the White Stork (Ciconia ciconia) in the Netherlands, performed during the year 1956. The results of the census of 1950 and 1955 have been published in Beaufortia 5 (45), April 15, 1955: 23—42, and 5 (52), March 24, 1956: 101—115. The result of the census 1956 shows a less alarming picture than that of 1955. The number of nests occupied by pairs increased to 65 (57 in 1955)¹). The number of young fledged increased to 95 (94). However, three newly fledged young perished in the neighbourhood of their nests, so that the ultimate breeding result of the species in 1956 is somewhat less than in 1955. The number of nests on which breeding occurred was higher than in 1955. From 65 (57) nests occupied by a pair of birds breeding occurred in 44 (36) cases. The very unfavourable weather might have influenced the relatively bad results. The storks arrived considerably later than in other years. Nevertheless the sharp decrease which could be observed after 1950 seems to have come to a stop. The White Stork in the Netherlands lives at the border of its breeding area and population fluctuations have to be considered in this connection as far as even expecting the vanishing of the species from the Netherlands fauna at all. Everything is done at present to prevent the loss of the White Stork from this country. The Netherlands Society for the Protection of Birds has started an action for erecting new nesting sites. Well-known investigations in Bavaria have shown the density of the population to increase by this way. It has yielded some results in the Netherlands too. Six new nests have been occupied by pairs or solitary birds and on two of these nests young have been raised of which 7 fledged. In the present paper all nests are renumbered and the numbers of the 1950 census are given in parentheses. Where this number is failing the nest has been occupied after 1950 or 1955. Nests marked by + were occupied by a pair of birds but no young birds were raised. The number of young storks fledged is indicated by a figure. A summary of the results and a comparison with 1950 and 1955 is given in the tables 9, 10, and 11. The number of eggs and young storks which got lost by fighting on the nests and the number of nesting sites lost since 1950 are given on page 192.

Description: For several years, The New York Botanical Garden has conducted a study of vegetation overlying certain ferruginous areas principally in Venezuela. During the winter of 1954-55, field work was organized to continue reconnaissance of plant-cover growing on iron-cap or ore-bodies in northeastern Brazil, French Guiana, Suriname, and British Guiana. In addition to studies in iron-bearing localities, observations and some statistical studies were made on manganiferous and bauxitic deposits in the region of Guiana. Dr. Cowan spent the period October-March in the field. We were together for the first three weeks, and again in the fore-part of January. Dr. Jan C. Lindeman of Utrecht accompanied Dr. Cowan for two weeks to Nassau-gebergte in Suriname. Independently I visited Nassau Mountains and Moengo for three weeks in March.

Description: Il n’existe pas, actuellement, de catalogue des Hépatiques du Surinam. Les Hépatiques de ce pays restent très peu connues. Cependant, certaines ont attiré l’attention des Bryologues et ont été citées dans quelques ouvrages anciens ou récents. Je ne ferai pas ici une révision complète de ces publications, mais je crois utile de noter les principales : 1. C. MONTAGNE, Seconde centurie de plantes cellulaires exotiques nouvelles, Ann. Sc. Nat., 1841, p. 71. — Les espèces suivantes, récoltées par Splitgerber, sont signalées: Plagiochila serrata Lindb., P. hypnoides Lindb., Phragmicoma surinamensis Mont., Lejeunia Splitgerberiana Mont., Lejeunia flava Sw., Lejeunia phylloloba Mont, et Nees. 2. C. Montagne, Quatrième Centurie, Ann. Sc. Nat., 1843, p. 23. — Phragmicoma calcarata Mont. (leg. Splitgerber) est noté. Plus tard, Montagne considère ce Phragmicoma comme semblable au Lejeunia lunulata (Web.) N. (in Cryptogamia Guyanensis, 1855). 3. C. Montagne, Sylloge generum specierumque Cryptogamarum, 1856. — Espèces citées: Calypogeia Michelii Mont., in Surinamo Batavorum (Hb Miquel) ; Lejeunia surinamensis M. ad folia in Surinamo (Splitgerber) ; Lejeunia Splitgerberiana M. in Surinam (Splitgerber) ; Lejeunia Funckiana N. ab E. Surinam (Funck). 4. GOTTSCHE, Lindenberg, NEES ab ESENBECK, Synopsis hepaticarum, 1844. — Espèces citées du Surinam: Lejeunia Funckiana N. ab E.; Lejeunia opaca Gottsche (leg. Splitgerber); Micropterygium vulgare N. ab E., Lindb. et G.; Lejeunia Sagraeana Mont. var. β minor (leg. Splitgerber). 5. A. W. Evans, Hepaticae of Puerto Rico, Bull. Torr. Bot. Cl., 1908, 34, p. 553. — Une espèce citée du Surinam: Mastigolejeunea auriculata (Wils. et Hook.) Schiffn., Kegel leg. 6. A. W. EVANS, Hepaticae of Puerto Rico, Bull. Torr. Bot. Cl., 1912, 39, p. 221 — Une espèce citée: Diplasiolejeunea Rudolphiana St., “Dutch Guiana, Kegel”. 7. H. REIMERS, Révision der Lebermoosgattung Micropterygium, Hedwigia, 1933, pp. 133-204. — Une variété citée du Surinam: Micropterygium trachyphyllum var. guyanense, notamment d’après une récolte de Weigelt. 8. F. M. Pagan, A preliminary list of the Hepaticae of Puerto Rico. The Bryologist, 1939, p. 42 et p. 78. — Espèces citées du Surinam: Radula Kegelii Gottsche, Symbiezidium granulatum (Nees) Trev., Symbiezidium barbiflorum (Lindenb. et G.) Evs. Ces deux dernières espèces sont, d’ailleurs, signalées à nouveau du Surinam par F. M. Pagan dans son “Catalogue of the Hepaticae of Guadeloupe” (The Bryologist, 1942, p. 106). 9. M. FULFORD, Studies on American Hepaticae IV. — A revision of the genus Symbiezidium, Lloydia, 5, 1942, pp. 293-304. — Espèces citées d’après STEPHANI: S. transversale et S. barbiflorum. 10. M. FULFORD, Studies on American Hepaticae — VI. Ceratolejeunea, Brittonia, 5, 1945, pp. 368-403. — Espèces citées du Surinam: Ceratolejeunea cornuta récolté à Paramaribo par Kegel (Cité par LINDENBERG et GOTTSCHE, 1851); C. deciscens, récolté par Focke, sans localité précise, cité par SANDE LACOSTE. 11. L. CLARK et R. D. SVIHLA, The Bryologist, 1947, p. 383 et 1948, p. 239-242. — Espèces citées: Frullania gymnotis; F. nodulosa (Paramaribo, Hans; Lanjouw, 163). Outre ces indications éparses, il faut citer la seule liste importante: LINDENBERG et GOTTSCHE, Plantae Kegelianae, Expositio Hepaticarum Surinamensium, Linnaea, 24, 1851, pp. 625-639. Les 42 espèces, variétés et formes récoltées par Kegel sont citées. Elles correspondent, en fait, à environ 39 espèces et variétés reconnues actuellement. Parmi ces espèces, 11 appartiennent aux genres Plagiochila, Radula, Frullania, Dendroceros, les autres à la famille des Lejeunéacées.

Description: Planten zoeken op bijzondere groeiplaatsen heeft iets fascinerends, dat spoedig aanstekelijk kan werken op anderen. Op 7 juli 1953 voeren Guittart en Kimstra door de Dordtse havens en grachten en noteerden 67 plantensoorten.

Description: 1. Op mijn vraag omtrent het voorkomen van Juncus subnodulosus Schrank (zie Corr. bl. no. 1, p, 11) ontving ik van Dr. D. Bakker te Ens een plant, afkomstig van Katseveer (Z.-Beveland), in een dichtgegroeid weel achter da dijk, 1948, en van E. E. van der Voo een opgave van de Kil van Hurwenen hij Zaltbommel, 1954. Voorts trof ik nog in herbarium een exemplaar van Drimmelen, langs de Amer, leg. N. P. W. Balke, 1937. Uit het oosten van het land, waarvan 3 zekere, en enige niet bevestigde opgaven bekend zijn, heb ik tot nu toe nog geen gegevens ontvangen. Mocht aan iemand een groeiplaats in het Gelderse, Drentse (bekend van De Punt en Eelderwolde) of Subcentreurope district bekend zijn, dan houd ik mij zeer aanbevolen voor opgave, liefst met materiaal. 2. Juncus balticus Willd., tot nu toe van de Waddeneilanden en het Zwanewater (zuidgrens van het areaal) vermeld, blijkt tot de Waddeneilanden beperkt te zijn Het materiaal van het Zwanewater behoort nl. tot Juncus maritimus. Hiermee is de zuidgrens dus opgoschoven tot Texel. 3. Juncus acuatiflorus Ehrh. ex Hoffm., in onze flora’s als algemeen opgegeven, is volgens het mij ter beschikking staande herbariummateriaal in het Waddendistrict zeer zeldzaam, in hut Fluviatiele district zeer zeldzaam (of ontbrekend?) in het Hafdistrict alleen maar bekend van de stroken, die aan het Duin- en Gelders District grenzen. Materiaal uit bovengenoemde gebieden is zeer welkom. 4. Van de nog algemenere Juncus articulatus L. zag ik graag materiaal uit het Hafdistrict, want volgons mijn herbariummatoriaal komt ze daar ook alleen maar voor in dezelfde stroken als tij J. acutiflorus genoemd. 5. Juncus fuscoater Schreb. werd, behalve van enige plaatsen in het Fluviatiele district, ook van Eibergen opgegeven. Deze laatste vindplaats moet vervallen; de opgave berust op een verkeerde determinatie.

Description: In de Nederlandse flora’s wordt de Wintereik, Q. petraea, geregeld genoemd. Van Hall geeft in zijn “Flora voor Noord-Nederland” (1825) vier vindplaatsen, nl. het Haagse Bos, de Haarlemmerhout, buiten Utrecht en bij Leiden. In de “Flora Frisica” (1840) worden de bossen van Oldeberkoop genoemd en in de “Flora Noviomagus” (1848) de bossen van Ubbergen en Groesbeek. In de “Florae Groningae” (1825) wordt de Wintereik echter niet opgegeven. In de Schoolflora’s van Heukels wordt tot in de dertiger jaren de Wintereik zeldzaam genoemd en wordt betwijfeld of de gevonden exemplaren hier wel van nature groeien. In de latere uitgaven van deze flora, ook in die van 1956, is dit veranderd en wordt over de Wintereik gesproken als over een boomsoort die op de armere, droge zandgronden minder algemeen dan de Zomereik zou voorkomen. Hieruit blijken twee opvattingen over het voorkomen van Q. petraea. Volgens de oudere opvatting is de soort zeldzaam; ook ie oudere flora’s vermelden de Wintereik maar van enkele plaatsen in Nederland of in het geheel niet. Volgens de nieuwste opvatting is de soort in een belangrijk deel van Nederland vrij algemeen en komt zij natuurlijk voor. In de zomer van 1956 heb ik mij op instigatie van Prof. Dr. R. van der Wijk bezig gehouden met de eiken in Nederland. Ik kon in de provincies Groningen en Drente geen Wintereik vinden. In het Nederlandse materiaal van het Rijksherbarium en in een collectie, die Dr. Kruseman mij welwillend ter beschikking stelde, vond i ik 25 exemplaren van de Wintereik, benevens 11 bastaarden daarvan. Deze Wintereiken waren afkomstig van 20 verschillende vindplaatsen, die als volgt in vier groepen kunnen worden verdeelds 1. de duinstreek bij Den Haag; 2. het Gooi, de Utrechtse heuvels en de Veluwe; 3. het hoogterras van het Rijk van Nijmegen en 4. het uiterste puntje van Z.O.-Limburg.

Description: In 1935 zocht ik naar gallen in de omgeving van Denekamp. Ik zag een boer, die een houtwalletje, dicht begroeid met Zevenster aan het omspitten was. Twee exemplaren nam ik met een goede kluit mede naar Leersum. Zij werden in onze tuin uitgeplant. Die tuin was oorspronkelijk ongeveer 60 Jaar oud dennebos, tegen de tamelijk steile helling van de Utrechtse heuvelrug. Door het hoogste gedeelte loopt een berkelaantje en de begroeiing van het terrein bestaat behalve uit dennen uit eikjes, lijsterbes, sporkenhout en Prunus serotina. De bodem is dicht bedekt met Bochtige Smele.

Description: Verschenen: Heukels – Van Ooststroom, Flora van Nederland, 14e druk, bewerkt door Dr, S.J. van Ooststroom; 890 pag., 1038 afb.; Groningen, P. Noordhoff N.V. 1956, Prijs geb. f.11.50.

Description: Tot voor kort werd in do Nederlandse flora’s naast S. aquaticus Huds. tevens S. erraticus Bertol. vermeld. De eerste soort wordt bij ons vrij algemeen aangetroffen op moerassige terreinen en in vochtige graslanden, terwijl de tweede zeer zeldzaam zou zijn op moerassige plaatsen en aan waterkanten. Na 1951 is S. erraticus uit de Nederlandse flora’s verdwenen, omdat men thans meent dat de soort niet hij ons voorkomt. In de flora’s van Heukels – bewerkt door Dr. S. J. van Ooststroom – die na 1951 zijn verschenen, wordt in de plaats van S. erraticus de var. pennatifidus Gren. et Godr. van S. aquaticus onderscheiden. Daarbij wordt dan ook vermeld, dat deze variëteit dikwijls voor S. erraticus is aangezien. In de nieuwe druk van de flora van Heimans, Heinsius en Thijsse is de naam S. erraticus vervangen door S. barbaraeifolius Krocker. Deze verschillende opvattingen zijn een gevolg van de omstandigheid, dat zich ten aanzien van de omgrenzing van S. aquaticus, S. barbaraeifolius en S. erraticus moeilijkheden voordoen.

Description: Trifolium ornithopodioides Deze soort, waarvan de in het Rijksherbarium en in het herb, van de Kon. Ned. Botanische Ver, aanwezige exemplaren dateren van 1878 (tussen Alkmaar en Bergen), 1879 en 1880 (Oostkapelle, Walch.) en 1903 (Vlieland) werd op 19 mei 1957 door A. de Visser teruggevonden in het vroon ten N. van de Vroonweg in de gem. Vrouwenpolder, Walch.

Description: Naar aanleiding van het artikel over Quercus petraea in het Corr. bl. no. 4 zend ik u hierbij een kopie van de Belgische verspreidingskaart, omdat daar m.i. wel een en ander uit af te leiden is, dat ook Nederland aanbelangt: 1. Bij bet massale verspreidingsgebied ten Z. van de lijn Samber-Maas (de leemten daarin duiden eer op onvoldoende prospectie dan wel op bet ontbreken van de soort) sluit bet Nederlandse gebied in Z.-Limburg volkomen natuurlijk aan. 2. N.W. van Samber en Maas volgt een gebied met meer open verspreiding (de witte vlek in E6 – E7 – F5 – F6 – F7 beantwoordt, aan het haast boomloze Haspengouw), waarvan men logisch veronderstellen mag, dat het zich voortzet in O.-Noord-Brabant en Limburg ten W. van de Maas. Vgl. de aanduiding op ons kaartje in A6.25 = Oisterwijk, omgeving van Amsens Ven, 1.9-56, Dr. L. Delvosalle, Brussel (tijdens gezamenlijke excursie KNBV – SRBB). volgt het voorpostengehied, waartoe wellicht ook de Nederlandse vindplaatsen Bergen-op-Zoom en Lieshos kunnen gerekend worden. N.B.: geen enkele kindplaats in het vlakke gedeelte van Vlaanderen en ook niet in de duinen. Het gehele verspreidingsbeeld in België stemt zeer goed overeen met wat over de verspreiding van deze soort gezegd wordt in Meusel, Vergleichende Arealkunde: südeuropäisch-montan-mitteleuropäische Art mit atlantisch-zentraleuropäische Ausbreitungstendenz.

Description: Nabij de Waalbrug naar Zaltbommel ligt aan de noordelijke Waaldijk het oude slot Waardenburg; bij Neerijnen ongeveer 2 km oostelijker een landhuis van wat jonger datum. Het gebied ertussen en er omheen vormt oen aaneengesloten uitgestrekt landgoed met grienden, boomgaarden, oranjerie, moestuin en veel opgaand bos, het grootste deel niet voor het publiek toegankelijk. Speciaal het gebied hij Neerijnen biedt de florist, die toestemming krijgt er eens rond te kijken, menige verrassing. Niet zozeer wat de oorspronkelijke flora betreft, als wel wat men in Friesland noemt “stinsenplanten”, planten die er in elk geval tientallen jaren, mogelijk een paar eeuwen geleden zijn uitgezet en zich weten te handhaven of zelfs uit te breiden.

Description: Er behoeft nauwelijks aan herinnerd te worden dat Equisetum arvense L. in bet voorjaar vruchtbare stengels pleegt te ontwikkelen en dat de onvruchtbare stengels, die er heel anders uitzien, pas daarna boven de grond komen, om tot in de herfst groen te blijven. Een enkele maal geschiedt het, dat in de nazomer opnieuw vruchtbare stengels uit de wortelstok ontspringen. Het voorkomen daarvan werd o.a. tijdens de Unio Schiermonnikoog (op 24 aug. 1956) nog eens vastgesteld. Dit op zich zelf zou geen mededeling in ons correspondentieblad wettigen. Merkwaardig genoeg om daarin kort vastgelegd te worden scheen ons echter de volgende ervaring. Op 18 sept. 1955 werd aan een wegberm, vlak buiten de bebouwde kom van Leiden, een vegetatie van sporendragende exemplaren waargenomen. Het verzamelde materiaal toont vruchtbare en onvruchtbare stengels aan één wortelstok. De groeiplaats bevatte ca. tien sporenaren op een oppervlak van enige vierkante meters, terwijl de berm over tientallen meters met onvruchtbare stengels was bezet.

Description: Gedurende do laatste vijf jaren hebben vele floristen Schiermonnikoog bezocht, wat ertoe geleid hoeft dat de soortenlijst van het eiland aanzienlijk is uitgebreid, De soorten die „nieuw” zijn worden in dit artikel vermeld. Onder „nieuw” is verstaan, dat de soort in de publicaties van vóór 1927 niet voorkomt. Daartoe word eerst een overzicht gemaakt van de vondsten vermeld door Suringar (1860), Winkler Prins (1867), Holkema (1870), van Eeden (1874), Kloos (1926). De mij bekende vondsten van na 1930 zijn afkomstig van Koopmans c.s. (1930), het N.J.N.-sociologenkampje (1952), den Hartog en de Wilde (1952), van der Ploeg en (ged.) Jansen (1952-’56), Westhoff (1953), Kruseman (1954), de Unio--excursie(20- 25 Aug. 1956), De bovengenoemde vinders zijn in de hier volgende lijsten aangegeven door de resp. symbolen: S, Wi P, H, F, K, Ko, soc.gr., !, P, W, Kr en Unio. Daar aan M.T. Jansen ook tijdens de Unio-excursie vele bijzondere vondsten te danken zijn, is bij deze laatste een J vermeld. Van da meeste soorten met ! berust bewijsmateriaal in mijn herbarium. Do symbolen der vinders zijn alleen gegeven, indien de vinder de soort „nieuw” vond, dus, behoudens enkele uitzonderingen, bij do eerste vondst na 1927.

Description: Vlak bij de oude kerk van Wassenaar staat een „deftig gebouw met verdieping, waarvan de middenpartij boven de houten kroonlijst prijkt met het in zandsteen uitgehouwen wapen van de heerlijkheid Wassenaar – Zuidwijk.” 1) Het is het uit de eerste helft der 18e eeuw stammende voormalig Raad-, Baljuws- of Rechthuis. Erachter ligt een grote tuin, die voor de voorbijganger onzichtbaar blijft. Wel loopt vlak naast het huis een steeg, maar deze is door een, tientallen meters lange, hoge oude muur van de tuin afgesloten. Vermoedelijk kweekt men in deze tuin, onder andere, Aubrieta deltoidea, want de steegzijde van de muur is daarmee rijkelijk begroeid. Deze begroeiing beperkt zich niet tot enige over de rand van de muur heenhangende exemplaren, doch men vindt ze, wortelend, op elke hoogte en hier en daar zelfs gelijkvloers tuisen de straatstenen. Afgezien van wat Asplenium ruta-muraria L. en enkele „banaliteiten” kan vrijwel van een reincultuur gesproken worden. In de bloeitijd levert de fel-paarse steeg een kostelijke en on-nederlandse aanblik. Het begrip bloeitijd is bovendien ruim te nemen: bij een bezoek in December 1956 bevond zich tenminste nog één exemplaar in bloei.

Description: De interessante vondst van deze varen aan een bruggetje bij Woerden, door Sipkes beschreven (Corr. bl. no. 3, p. 37), geeft mij aanleiding tot vermelding van het volgende. Inderdaad is Ceterach in het Middell. Zeegebied algemeen en komt de soort b.v. ook veel in Joegoslavië voor. Dat het varentje echter bij ons niet winterhard zou zijn en “indien het reeds voor de koude februarimaand van dit Jaar (= 1956) op de oostkant van het bruggetje gegroeid had, het zeker doodgevroren zou zijn geweest”, is vermoedelijk in zijn algemeenheid niet waar.

Description: Het laatste decennium zijn van de boreale Carex aquatilis een aantal vindplaatsen in Groningen en in het noorden van Drente bekend geworden; plaatselijk groeit de soort hier vegetatievormend. Voor Europa wordt de soort verder vermeld uit: Ierland, W.- en N.-Engeland, Schotland, Ijsland, Skandinavië (doch naar het zuiden zeldzamer wordend), Finland, Rusland (naar het zuiden tot bij Leningrad) en Estland, bij Reval (zie Kern en Reichgelt, Fl. Neerl. I, 3, 1954, p.79). Daar volgens de literatuur Carex aquatilis niet bekend is uit Denemarken en Duitsland veronderstelt Mej. Dr. Ch.H. Andreas – mede op grond van het voorkomen van fossiele resten in de Nederlandse bodem – dat de soort in ons land een “glaciaal – relict” is (N.K.A. 58, 1951, p. 48). Sedert 1948 werd in N.W.-Overijsel geregeld naar de soort gezocht, doch eerst in de zomer van 1955 werd Carex aquatilis hier in een vrij groot aantal aangetroffen aan slootkanten en op lage plekken in weilanden langs de Nieuwe Dijk, die van Wanneperveen in de richting Meppel loopt. Dit gebied, dat uit in cultuur gebracht moerasveen bestaat, ligt aan beide zijden van de grens tussen N.W.-Overijsel en Z.W.-Drente. De soort groeit hier tezamen met Carex acuta L., C. nigra (L.) Reichard en C. rostrata Stokes, plaatselijk op lage plekken zelfs mm of meer vegetatievormend. Verder bleek het dat deze zegge in enige dichtgegroeide petgaten bij Kolderveen (Z.W.-Drente) voorkomt.

Description: Excursie van de Commissie voor het Floristisch Onderzoek van Nederland naar Gorinchem en omstreken, 19-24 augustus 1957. Aan deze excursie werd door een 18-tal leden van de Kon. Ned. Botanische Vereniging deelgenomen.

Description: Dat in Nederland vooral in de laatste halve eeuw vele plantensoorten zeldzaam of zeldzamer geworden of zelfs geheel verdwenen zijn, is een feit, dat iedere florist met enige ervaring heeft kunnen constateren. Voor deze vaak ontstellende afname zijn vele oorzaken aan te wijzen, en bij de meeste van de verminderende of verdwijnende soorten is de oorzaak ook vrij eenvoudig vast te stellen. Er komen echter enkele gevallen voor, waarbij de oorzaak niet zo voor de hand liggend is, en wij willen hier een geval bespreken, waarbij we er niet in slaagden een bevredigende verklaring te vinden. Centaurea calcitrapa is wel nooit een veel voorkomende soort in ons land geweest, maar was omstreeks 1900 toch. bekend van een 20-tal plaatsen op de Zeeuwse en Zuidhollandse eilanden, ookvan Ameland en van Holwerd en Jorwerd, van een 5-tal plaatsen aan de bovenloop van Rijn en Waal (volgens van Soest en Sloff in N.K.A. 49, 1939, p. 296 ook aan de IJsel) en van een 5-tal plaatsen in Zuid-Limburg. Volgens De Wever in Jaarboek Nat. Hist. Gen. v. Limburg 1920-’23, p. 30 zijn de Zuid-Limburgse vindplaatsen van adventieve oorsprong, en werden de planten o.a. met lucerne maar de vindplaatsen aan Waal, Rijn (en IJsel?) en zeker die in het Zeeuws-Zuidhollandse Deltagebied en op Ameland maken de indruk oorspronkelijk te zijn. De soort groeit in dit gebied aan zee- en rivierdijken, ook wel in en vlak achter de duinen. Na 1900 treedt een opvallende vermindering op, en we vinden haar nog slechts vermeld van Hellevoetsluis, 1909, Ouddorp, 1921, Cadzand, 1921, Den Briel, 1915 en 1922, en tenslotte Roekanje, 1934.

Description: Dr. S. J. van Ooststroom vond op 31 Mei 1937 Pleurocladia lacustris A. Braun, een bruinwier, behorende tot de Ectocarpaceae, en vóór noch na die tijd in Nederland gevonden. Het wier groeide overvloedig op de wortels van Bryopteris thelypteris langs de kant van de Nieuwkoopsche plassen. Dr. F. Drouet (Nat. Hist. Mus., Chicago) determineerde de soort. Het materiaal wordt bewaard in het Rijksher – barium.

Description: Linnaea borealis L. Deze soort werd door H. Gaasenbeek einde augustus 1957 gevonden in Drente in de boswachterij Gieten van het Staatsbosbeheer, in vak 45, onder Larix van ca. 25 jaar de plek was enkele m² groot. Carex flava L. Deze hier te lande zeer zeldzame soort, die tot nu toe alleen bekend was van enige plaatsen in Zuid-Limburg en van Drimmelen, N.-Br. (intussen wel verdwenen) en Weert, L. werd door Chr. G. van Leeuwen gevonden bij Gameren, Gld., aan een slootkant in komgrond-graslanden, ten Z.W. van de beschermde eendekooi.

Description: Asplenium adiantum-nigrum L. Deze soort werd begin Januari 1957 door de lieren M. T. Jansen en J. A. E. de Kleuver gevonden op een muurtje bij het station te Veenendaal. Ceterach officinarum Lamk. et DG. Op dezelfde stenen danin de omgeving van Woerden waarop een paar jaar geleden o.a. Asplenium adiantum-nigrum werd gevonden, trof C. Sipkes op 18 Dec. 1956 een klein exemplaar van Ceterach of-ficinarum aan. Een zeer merkwaardige vondst van deze soort, die tot nu toe bij ons alleen in Limburg en vroeger ook bij Paterswolde werd gevonden.

Description: In 1929 werd in het kader van het Zuiderzee-onderzoek door Mevr. D.Koopmans-Forstmann en A.N. Koopmans een onderzoek ingesteld naar het voorkomen van Caltha palustris L. in Friesland (Mededeling no. 9 van de Zuiderzee-commissie; N.K.A. 1930). Uit dat onderzoek bleek dat Caltha in de Westelijke helft van Friesland nagenoeg geheel ontbrak. De grenslijn bleek van Leeuwarden naar Sneek de grens tussen klei en veen te volgen. Uit het noordwestelijke kleigebied werd geen enkel bericht van hot voorkomen van Caltha ontvangen. In het kleigebied ten Zuiden van Sneek (het merengebied) werden enkele voorposten ontdekt n.l. Gaastmeer, Oudega (W.) on verder enkele plaatsen in de omgeving van Woudsend, De vindplaats, die het dichtst de Zuiderzee naderde, was een weiland in de buurt van Takozijl.

Description: Eerder dan verwacht, ontving ik een aanvulling op de in mijn vorig opstel genoemde geschriften, waarin over de rassen van L. perenne mededelingen voorkomen. De reactie kwam van het Instituut voor Biologisch en Scheikundig Onderzoek van Landbouwgewassen, Afd. Vegetatiekunde, Wageningen. Dit schrijven bleek tevens een belangrijke completering te bevatten op het door W. P. Cnossen, “Ons Grasland” reeds ter kennis gebrachte. De inhoud van de brief volgt hier: “Het artikel: “Lolium perenne met korte uitlopers”, voorkomend in het Correspondentieblad no. 3 van 1 april 1957, had onze speciale aandacht.

Description: De ssp. flavensis was tot voor kort alleen bekend van de IJselmeerkust ter hoogte van het Kampereiland en van Schokkerhaven in de Noordoostpolder. In de zomer van 1956 ontdekte ik de plant tevens op een eilandje in het Kadoelermeer hij Vollenhove en aan de rand van een matig voedselrijk veen tussen Rotsterhaule en Rotstergaast in Friesland. Bovendien trof ik een ex. aan in het “Herbarium Frisicum” van D.T.E. v.d. Ploeg (nr. 49—179), op 16 Aug. 1949 in oen oevervegetatie bij Akkerwoude in Friesland deze plant was door Kloos als Scirpus tabernaemontani Gmel. gedetermineerd. S. lacustris ssp. flevensis lijkt in habitus vrij sterk op ssp. glaucus (Sm.) Hartm. (S. tabarnaernontani Gmel. der flora’s), doch in kenmerken is zij intermediair tussen ssp. lacustris (S. lacustris L. der flora’s) en ssp. glaucus. Voor de kenmerken kan naar p.430 van vol.3 van da Acta Botanica Neerlandica (1954) worden verwezen.

Description: De Nederlandse rijksgrens is geen floristische scheidingslijn en daarom kan men zich afvragen hoever de plantengeographische districten van Nederland, onderscheiden door Van Soest (1929, 1952), zich over die grens uitstrekken. Vanuit dit gezichtspunt heb ik mij bezig gehouden met de begrenzing van het Drentse District (D. D. ). Calluna-Erica-heiden (op zand- en veengronden) noemt Van Soest (1952) voor het D.D., evenals voor de Gelderse en Kempense Districten, het meest kenmerkend. In het D.D. spelen, naast atlantische, de noordelijke soorten een belangrijke rol, die in het Gelderse D. minder wordt en in het Kempense D. nagenoeg onbetekenend is. Ook over onze rijksgrens in Nieder-Sachsen zijn deze heiden met dezelfde soorten als in ons D.D. kenmerkend, hoewel zij daar evenals bij ons in een snel tempo verdwijnen. Vele van onze heide- en veenplanten worden daar ook reeds zeldzaam of zijn uitgestorven, zoals Lycopodium selago L., Lobelia dortmanna L., Parnassia palustris L., Scorzonera humilis L., Saxifraga hirculus L.; Carex aquatilis Wahlenb. is in 1955 ook in Oost-Friesland gevonden (A. Neunann, in brief meegedeeld). Cirsium dissectum (L.) Mill. zou 200 jaar geleden begonnen zijn uit het D.D. naar O.-Friesland op te dringen en heeft nu de Jade bereikt.

Description: Mr A.G.L. Adelbert, curator of the Botanic Garden ’Setia Mulia’ W. Sumatra, went on leave end 1956; he will not return. Mr T. van Kregten, curator of the same garden came on leave March 1957. Mr A.G. Alphonso, Horticultural Assistant, Singapore Botanic Gardens, returned to Singapore in December, 1956, after a two years’ study course at the Royal Botanic Gardens, Kew, where he obtained the Kew Diploma.

Description: M.A.H.A. Magazine. On p. 495 it was announced that this quarterly published by the Malayan Agri-Horticultural Association was revived and the volumes now received (vol. 12 for 1955 and 15 for 1956) appear to be as well executed as before, with numerous illustrations, several coloured plates, and a varied text of interest to gardeners, and horticulture, people interested in agriculture and life-stock, and in growing plants, cactus & succulents, orchids, etc. both native and introduced. The price for each part of vol. 12 was Str. $ 1.50; this has now been raised to Str. $ 2. Annual subscription for membership is Str. $ 10. c/o Messrs Walgrens Ltd. P.O. Box 277. Kuala Lumpur. Muelleria. An Australian journal of Botany. This is a new journal issued by the Melbourne Botanical Garden, financed by the Maud Gibson Gardens Trust, Melbourne. The first number, dated Aug. 1955 (distributed 22.2.1956), with a foreword by Prof. Turner and a preface by the director, Mr A.W. Jessep, covers 64 pages 8° and is well executed. It is named after the Baron, F. von Mueller, who was 26 Jan. 1855 appointed Victoria’s first Government Botanist, and added such lustre and world renown to his office. Intended primarily for the publication of botanical monographs, descriptions of new species, horticultural papers, systematic and historic notes by officers of the Melbourne Herbarium, the largest repository in Australia, it will be wide enough in scope to embrace items of interest by members of other herbaria, and by amateur botanists both within and outside Victoria. It will be issued from time to time, as occasion demands; Mr J.H. Willis has consented to act as editor. The first number contains several interesting papers, some of which have been incorporated in the bibliography.

Description: Herba nana, basi lichenoidea; individua foliata parvula folia 3 vel 4 naviculiformia, apice obtusa gerentia. Flores terminales, a spathella membranacea inclusa, pedicellis brevibus. Tepala dua, staminis basi in utraque latere posita, oblanceolata, apice acuta. Stamen unum, filamentis linearibus; antherae dorsifixae, ovoideae, apice obtusae, basi incisae, 2-loculares, rimis dua longitudinalibus lateraliter dehiscens; grana pollinis 2-locularia. Ovarium ellipsoideum, compressum, apice acutum, basi decurrens, 12-costatum, costus suturalibus longitudinaliter dimidiatis, 2-locularem septis caducis, placenta centrali, ovulis paucis; styli 2, ovato-lanceolati, basi coherentes, papillati. Capsula ovario exacte similis vel eo paullum maior, septicide, seminibus oblongo-obovoideis. Thalloid base up to 7 cm in diam. Shoots suberect, 1—1.5 mm long. Leaves c. 0.7 by 0.5 mm. Spathella rupturing at apex with a few irregular lobes, pedicels c. 0.5 cm long. Tepals oblanceolate, 2—2.5 mm long, one-nerved, acute. Stamen 1, inserted at side of ovary directed to the thalloid base, 4—5 mm long, filaments linear, 3.5—4.5 mm long, anther ovoid, c. 0.5 mm long, apex obtuse or truncate, deeply cleft at base. Ovary 1.5—2 by c. 1 mm, acute at apex, with 12 distinct nerves of which the two sutural ones divide later longitudinally, originally 2-celled, but septae soon disappearing. Styles c. 0.5 mm long. Capsule as large as ovary or slightly larger.

Description: Recently (1955) I have published a new version of a phylogenetical tree of the Cormophyta, based on morphology, mainly ramification, leaf types, and sporangia. The concept is monophyletic but its basis is strewn with so many queries that the way is open to a number of different opinions. I add a corrected copy of my chart at the end of the present paper (fig. 2), so as to enable the reader to compare my views with those of Greguss (fig. 1). The difficulty lies of course in our still extremely scanty knowledge of the very oldest land plants and of whether one or several eventually more or less closely related algal groups have succeeded in conquering dry land and converting themselves into true land plants in which the greater part of the sporophyte developed into aerial shoots. As a matter of course the fact whether a progeny should be considered to have originated mono- or polyphyletically merely depends on the degree of relatedness of the ancestral group (s). Mono- and polyphyly may seem controversial when extreme cases are compared; actually they are connected by a series of gradual differences just like mono- and polytopy, analogy and homology, and the like, whose criteria may be found in the fields of time, space and/ or genealogical relationship.

Description: The present publication deals with the geology of the area known as the Ida ou Zal, situated principally in the Palaeozoic of the Western High Atlas mountains in Morocco. The area extends grosso modo between Argana (N), Sidi Idir (E), Menizla (S) and Tirkou (W); its centre lies at 34°10 N—12°65 W. The stratigraphical sequence covers formations from — as we assume — the Infracambrian (loc. Adoudounien) up to and including the Trias. In the so-called Caledonian geosyncline, extending in a roughly E—W direction along the northern edge of the African shield, series of Older Palaeozoic sediments of some 10 km thickness were deposited starting with the Basal-formation (?) of the Adoudounian (?) and reaching up to and including the Upper-Ordovician (Caradoc?). In the Adoudounian it came to a vehement volcanism with lava extrusions probably of a basaltic or andesitic composition. The Georgian s.s. consists of marbles and limy shales, for the greater part presenting the appearance of what the French call „calcaires scoriacés”. As to the origin of this extraordinary type of rock the present author puts forward a tectonic explanation. A volcanic activity with submarine extrusions of spilitic lavas took place at the end of the Georgian, probably continuing into the beginning of the Acadian. The Lower Acadian is characterised by re-sedimented tuffs, showing graded beddings. The Sardic tectonic phase reveals itself by at least a disconformity that includes the Potsdamian; a slight angular unconformity between the Ordovician and the Acadian seems probable. Gothlandian (Wenlock-Ludlow) and Devonian (Siegenian) only occur in overthrust sheets. The autochthonous was folded by a Hercynian phase; the tectonic elements are directed N—S in the Western part of the area, curving to neary NE—SW in the East. The author presumes that this folding is related directly to that of the Anti Atlas, where it is attributed to the Second Erzgebirge folding-phase. The palaeozoic of the Western High Atlas may probably be considered as the Northern flank of a wide anticlinorium, the Southern offshoots of the Anti Atlas forming the Southward dipping flank; the Precambrian outcrops in the core. The curving of the tectonic elements in the Western High Atlas and in the Western Anti Atlas is analogous. A hypothesis is set forward that explains the curving through an adaptation of the tectonical elements — whilst folding — to the NW corner of the African shield. Overthrusts developed, probably as a result of later Hercynian tectonic movements, i. c. one of the Asturian phases. A large overthrust can be followed in the field from the extreme SE of the area to its Western part. As far as could be observed the overthrust is mainly composed of Georgian and Acadian p.p. the sandy formation, presumably Acadian, in the present publication known as “Acadien gréseux probable”. Overthrusted Gothlandian and Devonian appear in the Western part of the area, partly between, partly in front of the principal mass of the overthrust. The writer supposes that the root of the overthrust will lie somewhere to the south east. A subsiding basin was formed during the greater part of the Stephanian and the beginning of the Autunian, in which lacustrine sediments — first red, later greenish — were deposited, covering a pre-existing relief. The total thickness amounts to at least 1500 m, the formation bears all characteristics of a post-orogenetic suite. It is taken that the lake can be considered as an Intramontane trough (Umbgrove) ; the longitudinal extension was parallel to the direction of the structural elements of the basement i. e. N—S. It is assumed that the whole width of the area was part of the basin. The area was lifted and slightly folded in about E—W direction by the Post-Autunien tectonic phase (Saalian phase). The „Agadir ou Anzizen fault” originated during or after the folding; the author assumes that at this stage other E—W faults came into being as well. In the case of the Agadir ou Anzizen fault, the southern block subsided with respect to the northern block. In the area all of the Stephano-Autunien sediments N of the fault were eroded. There the Trias covers directly the pre-Stephanian Palaeozoic, while on the other side the Trias overlies Stephano-Autunien, from which it is separated by an angular unconformity. The Trias has a typical molasse fades; it is completely composed of red sediments, attaining a thickness of about 2400 m, not counting the conglomerats at its base. The source of the sedimentary material probably must be sought in the southeast. According to the writers conception the first Triassic deposits were deltaic in a lake, covering a pre-existing relief. After the lake had been filled-up, a sandy and marly sedimentation developed, partly in lagoonal environment. The Triassic sedimentary sequence ended with the deposition of red clays that were overlain by basaltic lavas. The dioritic volcanic vent near Zarhenrhin has probably been one of the feeders of the extrusions. The dioritic dyke system too, is probably connected with the Late-Triassic volcanic period. Perhaps there exists a relation between the iron mineralisation near Agadir ou Anzizen and the occurrence of the dioritic dykes. The Alpine orogeny slightly folded the Triassic with an E—W direction. Principally however the Alpine tectonics revealed itself in faulting: all of the E—W faults show an Alpine shift, possibly a rejuvenation of a late-Hercynian fault system. An erosion-plane was formed during a period of quiet, on grounds of analogy supposedly the “Surface préhammadienne”. An erosion plane on a lower level may probably be taken for the “Surface villafranchienne”. Between these two the configuration of the topography permits to distinguish some relics of intermediate levels, indicating the action of tectonic pulsations. Terraces were formed as a consequence of climatical changes during the Pleistocene.

Description: The relation between orogenic movements and metamorphism is discussed. Schistosity and especially lineations are characteristic for metamorphites of the synkinematic phase. Lineations show a regular pattern. Late-kinematic metamorphism accompanied by different kinds of movement result in irregular rock flowage and rheomorphism. The structures of synkinematic mica-schists, gneisses, amphibolites and marbles are discussed. In the three satellite massifs a series of gneisses and granitic rocks exists which are the products of silica and sodium metasomatism of originally pelitic rocks. The time and duration of the metamorphism determines the final state of the rocks. Synkinematic metamorphism alone gave rise to the garnet-augen-gneisses which, being rather dry, can be classified in the granulite facies. The lower part of these augen-gneisses are converted into schistose (not linear) gneisses and granites by post-kinematic feldspathisation. At the same time many anhydrous minerals are replaced by hydrous ones. Late-kinematic feldspathisation without a preceding synkinematic feldspar phase, leads to the formation of migmatites (sillimanitegneisses), and by continuing metamorphism to quartz-diorites. The transitional rocks between the garnet-augen-gneisses and the migmatites are the granitic biotite-muscovite-gneisses. Rheomorphism and mobilization of tho quartz-diorites is an important feature and probably leads finally to the intrusive biotite-granodiorites. The muscovite-granites and gneisses which in part are also synkinematic, show a strong late phase of microclinization, due to potash metasomatism, originating from the underlying migmatites. In the mica-schists also, a syn- and post-kinematic phase of metamorphism can be detected. The biotite-granodiorites show a different texture compared with the quartz-diorites of the migmatite-series. Their age is younger than the last phase of metamorphism, since the biotite-granodiorites did not participate in a late stage of muscovitisation, which is characteristic for most of the metamorphic rocks. These granodiorites are considered as intrusive magmatic bodies, originating from deeper levels, where continuing rheomorphism has lead to complete liquefaction. Chemical analyses showed that the migmatites and the basal gneisses are enriched in silica, sodium and some calcium. Aluminium, iron, some magnesium, and titanium are removed. The quartz-diorites lost part of their potash. The muscovite-granites and gneisses show a strong enrichment in silica, sodium and potash. Aluminium, iron and magnesium are expelled. Characteristic for the synkinematic phase is abundance of anhydrous minerals which suggest metasomatism in a dry state. Post-kinematic metasomatism goes together with introduction of water. The behaviour of water is considered to be responsible for the structural difference between syn- and post-kinematic rocks. Finally the repartition of the various gneisses in the three satellite massifs is discussed.

Description: The Devonian stratigraphy in the Valle de Arán of the Central Pyrenees, is different from that of its surroundings. In this area a zone of graded greywackes occurs together with a rock type of supposedly littoral facies, in an oblong basin, which has been filled longitudinally by sediments slipping down in turbidity currents from the delta slope in the West, thus building up the graded sediments of the deepest part of this basin. The Hercynian orogeny has folded this area very strongly, developing an intense cleavage. This cleavage together with repeated alternation of sediments of different competency caused the enormous variety of secondary folds with their special tectonical problems.

Description: Among some coccids from Indonesia, received from Dr. L. G. E. KALSHOVEN, four large specimens were found which by their well developed ovisac showed some resemblance to Icerya purchasi MASK. After comparing the specimens with the photographs in MORRISON’S Classification of the Margarodidae (1928) it appeared, however, that the wax covering of the body was more alike that of Walkeriana floriger (WALKER). The old pinned specimens were not labelled, but Dr. KALSHOVEN remembered that they had been collected by Prof. ROEPKE on „tjemara” (Casuarina). Upon inquiry Prof. ROEPKE informed me that in 1910 he had collected a giant coccid on old stems of Casuarina Junghuhniana MIQ. in the Tengger Mts. (East-Java). The specimens were found on trees near the last bend of the road leading to Tosari, a well-known health-resort at an elevation of about 1750 m, where Europeans often used to spend their holidays. Some specimens had been sent to Mr. E. E. GREEN in Ceylon who replied that it was a species of Walkeriana, but that he wanted the larvae for a description of this new species.

Description: The present paper deals with part of a recently acquired collection of freshwater fishes, captured by Mr. J. VAN DER KAMP, Amsterdam, during his military service in Surinam in the years 1956 and 1957. All material is finely preserved and ecological data as well as numerous black and colour photographs by the collector add to the scientific interest of the collection.

Description: Some time ago the “Institute Agronómico do Norte, Belem, Pará, Brazil” sent me a set of specimens for identification among which I detected a new species of Henriquezia Spruce ex Bth. This discovery induced me to study once more and now in somewhat more detail the relation between this genus and the nearly related Platycarpum Humb. et Bonpl. and the position these two genera occupy with regard to the habitually rather similar Gleasonia Standl., a subject to which I had already paid some attention at an earlier occasion, and on which I had reported in a note which is to be found at the base of p. 16 of my work on “the African Species of Oldenlandia L sensu Hiern et K. Schumann” in Verh. Kon. Ned. Akad. v. Wetensch., Sect. 2, 48, no 4, 1952. By the good office of Dr Bassett Maguire I received on loan from the New York Botanical Garden the rich materials by which, as a result of the Botanical Garden’s recent expeditions to Tropical America, these genera are represented in its herbarium, and during a recent visit to England I could study also the valuable collections in the herbarium of the Royal Botanic Gardens, Kew. In the course of these studies I discovered among the Platycarpum specimens too a new species. Descriptions of the latter and of my new Henriquezia will be found further on in this paper. They are, however, but of secondary importance; the main object of this study is to ascertain as precisely as possible the taxonomical position of these three rather puzzling genera. In the note on p. 16 of my work on “the African Species of Oldenlandia L sensu Hiern et K. Schumann” I stated that Gleasonia Standl. “on account of the large and flat exalbuminous seeds and also because of the very peculiar structure of the testa is to be referred to the Henriquezieae, a tribe that will have to be removed as a separate family to the Tubiflorae.” In support of this opinion I referred to Fig. c, d, e and f of Tab. V, which represent the testa of Henriquezia verticillata Spruce ex Bth., of Platycarpum orinocense Humb. et Bonpl. and of two species of Gleasonia, viz. Gl. uaupensis Ducke and Gl. macrocalyx Ducke.

Description: In revising the New World representatives of the genus Lindsaea, the author came across a fern specimen from Borneo preserved in the Rijksherbarium, Leiden, that did not seem to fit into any described genus. It had been described as Schizoloma stortii v. A. v. R., but in the author’s opinion the genus Schizoloma Gaud., typified by Lindsaea ensifolia Sw., cannot be maintained (Kramer, 1957). Almost all species that in modern works have been left in it (e.g. HOLTTUM, 1954; ALSTON, 1956, as Schizolegnia) should be put back in Lindsaea. This, however, cannot be done with Sch. stortii, as this species possesses a peculiar combination of characters unlike anything found in Lindsaea. Its pinnae have a median main vein as in L. ensifolia, but are freeveined, and they have a large basal acroscopic auricle as in Isoloma, but are non-articulate. There is a remote resemblance to Lindsaea walkerae Hook., which may be its closest relative, as stipulated by van ALDERWEREKT van ROSENBURGH in his original description; the natural place of that species too would perhaps be in a separate genus. Sch. stortii differs from it, a.o., by its pale axes and alternate auriculate pinnae. Because of its apparently rather isolated position, it seems indicated to create a separate genus for this fern. Xyropteris Kramer, genus novum. — Ex affinitate Lindsaeae et Isolomae, exstat petiolo rhachideque pallida, pinnis alternis exarticulatis praeter auriculam basalim acroscopicam aequilateralibus, venis liberis, soris continuis. (Name derived from Greek ξνρόν, razor-blade).

Description: Verschenen: Heukels-Wachter, Beknopte Schoolflora voor Nederland, 9e druk, bewerkt door Dr. S. J. van Ooststroom; 424 pag., Groningen, P. Noordhoff N.V., 1957- Prijs geb. f. 6,50.

Description: De excursie van de Commissie voor het Floristisch Onderzoek van Nederland van de K.N.B.V. werd dit jaar gehouden naar Gorinchem en wel van 19-24 augustus

Description: Op de berm van de grote weg vlak bij het grenskantoor van Reusel (N.Br.) vond ik in Augustus 1955 een vrij groot aantal exemplaren van een Tragopogon, die ik niet thuis kon brengen. De grote hoofdjes op aan de top sterk verdikte stelen deden me aan T. porrifolius denkens, maar de weinige nog aanwezige bloemen waren helder geel, als hij onze gewone T. pratensis. Ik overwoog of ik misschien met een kruisingsproduct van T. porrifolius en T. pratensis te doen had, maar dat was toch niet waarschijnlijk. Bastaarden van deze twee soorten vertonen altijd een intermediaire bloemkleur. Een oplossing werd niet gevonden, omdat de mogelijkheid van een voor Nederland nieuwe Tragopogon niet in me opkwam en er dus geen buitenlandse flora werd opgeslagen. Toen ik echter deze zomer op een excursie in Tirol Tragopogon dubius leerde kennen, werd het me duidelijk, dat dit eigenlijk wel eens een oude kennis kon zijn. Bij terugkeer in Leiden werden de in Reusel verzamelde planten nog eens bekeken. Ze bleken inderdaad tot T. dubius Scop. te behoren en wel tot de ssp. major (Jacq.) Vollm. De vondst is reeds vermeld in de lijst van nieuwe plantesoorten enz. in De Levende Natuur 59, 1956, p. 261 maar het leek me goed er hier nog eens de aandacht op te vestigen. De gele Tragopogons lijken sterk op elkaar en de nieuweling zou gemakkelijk voorbijgelopen kunnen worden. Ze heeft het Nederlandse burgerrecht nog wel niet op overtuigende wijze verkregen, want de planten werden vrijwel op de grens met België gevonden, maar ze zou zich kunnen verspreiden of elders al vaste voet hebben gekregen. We moeten met nieuwe Composieten op onze hoede zijn! Het natuurlijke areaal van T. dubius ligt niet zo ver van onze grenzen. Het reikt tot N.- Frankrijk en Midden-Duitsland en aan pogingen van de soort om met ’s mensen hulp het areaal te vergroten schijnt het niet te ontbreken. Zo deelde Ir. De Langhe mondeling mee, dat de soort ook in België gesignaleerd is. Is ze daar mogelijk aan ’t inburgeren? Het uitkijken is dus naar een gele Tragopogon met knotsvormige hoofdjes – stelen. Wie die vindt, heeft zeker T. dubius te pakken.

Description: Ames, Mrs Oakes C. Schweinfurth, Philip. Orch. Rev. 6¹ (1955) 5-6. Appraisal as a botanical illustrator. Babcock, E.B. 1877-1954 G.L. Stebbins, Madrono 13 (1955) 81-83, photogr.

Description: In het eerste nummer van het Correspondentieblad gaf ik een overzicht van het werk van hot I.V.O.N. in het algemeen. Op verzoek van een aantal aspirantmedewerkers wil ik nu nog even iets over de practijk van het inventariseren laten volgen. Als basis voor de inventarisatie wordt, zoals reeds werd medegedeeld, gebruikt de Topografische kaart van Nederland 1 : 50.000. Deze wordt door verticale lijnen (de vouwen van do kaart) en horizontale lijnen (die erop worden getekend) in 40 kwadraten verdeeld van 5 x 5 km. Dit zijn de z.g. uurhokken, de eenheden voor de inventarisatie. Per uurhok worden nl. do daarin voorkomende plantensoorten in het veld genoteerd. Dit noteren geschiedt op gedrukte „hoklijsten”, verkrijgbaar bij het I.V.O.N. p.a. Rijksherbarium, afd. Nederland, Nonnensteeg 1, Leiden,

Description: Differt a speciebus ceteris generis Riveae habitu erecto et praesertim speciei proximae Riveae ornatae sepalis exterioribus margine piano non involute et staminibus circa medium tubi corollae insertis vel paullo inferius. Indo-China. Laos, prov. Vientiane, vicinity of Vientiane, c. 200 m alt., in open Dipterocarpaceae monsoon forest, on sandy lateritic soil; erect shrub, 1.50 m high; flowers white with greenish midpetaline bands, fl. Aug. 20, 1953 (rain-season); vernacular name: phi yik; Vidal 2350 (TL, type; fragments in L). A fruiting specimen from the same locality was collected Oct. 8, 1952; Vidal 1120 (TL; fragments in L).

Description: The only record of Thesium in Malaysia was hitherto the Southern Chinese Thesium psilotoides Hance from medium altitudes of the Benguet and Bontoe Mountain Provinces in North Luzon, according to Merrill (Enum. Philip. Fl. Pl. 2, 1923, 115), occurring between 1200 and 1500 m. The same species has also been found in the Lesser Sunda Islands, Sumba Island, by C. N. A. de Voogd (E. Sumba, 300 m, limestone quarry, De Voogd 1873 (80, L), Dec. 1, 1934, plant pale green, fruit yellow, flower white). The Sumba specimens exactly match the Philippine specimens. Species like this one, with a very short calyx tube, look astonishingly like Halorrhagis, in habit, but possess 5-merous flowers, lack bulbous-based hairs, and show a peculiarly cartilaginous leaf apex.

Description: Of the three Guyanas on the north coast of South America, Suriname is the middle one, lying between French Guyana to the east and British Guyana to the west. The frontiers between these three countries are formed by the Marowijne River (Suriname — French Guyana) and the Courantyne River (Suriname — British Guyana). In general the Guyanas are much alike in geographical features — covered with tropical rain forest for the most part and with savannas and swamps for the rest. The freshwater molluscs live in the large rivers and the bush creeks in the hinterland, and in the swamps, canals and trenches in the more or less cultivated coastal plain.

Description: For a long time, investigation of the fauna of Suriname encountered great difficulties. These included: great abundance of species; inaccessibility of the territory concerned; lack of zoologists on the spot, and little interest in Neotropical material on the part of Dutch biologists. Moreover, the practice of this branch of science has depended on the initiative of private individuals, the result being that no definite programme has been followed. Owing to these circumstances investigation of the zoology of Suriname has lagged far behind investigation of its botany and geology.

Description: In 1957 werden de karteringen in twee gescheiden gebieden in de Pyreneeën voortgezet, verder in een gebied in N.-Leon aansluitend aan het N.-Palenciagebied begonnen en in Galicia eveneens voortgezet. In de Spaanse Pyreneeën werd dit jaar begonnen met gebieden, die uit het Segredal te bereiken zijn en op de duur zullen aansluiten met het Pallaresagebied. In de Franse Pyreneeën werd het onderzoek aan het massief van Aston voortgezet.

Description: In the introduction the criteria are mentioned which enable us to distinguish the products of the synkinematic and post-kinematic phases of the Hercynian metamorphism. A short characteristic has been given of the Silurian and Cambro-Ordovician rocks. The mica-schists, discussed in Chapter I, are exposed in the southeastern, central and northern parts of the mapped area. The grade of metamorphism increases from north to south in this rock-series. A biotite-, an andalusiteand a sillimanite zone can be distinguished. The biotite- and andalusite zones originated during the synkinematic phase. However, the sillimanite of the mica-schists is thought to be post-kinematic. There are indications that the rocks of the sillimanite zone have undergone high-grade metamorphism. In the low-grade biotite-muscovite-schists a marble layer occurs with biotite-gneiss bands, containing fairly basic plagioclase. Three varieties of synkinematic gneiss are distinguished: A) Sillimanitegneisses (migmatites), B) quartz-dioritic gneisses and C) homogeneous biotite-gneisses. The migmatites predominate in a 200 m thick zone which is located structurally below the mica-schists. The migmatization (both lit-par-lit replacement and metamorphic differentiation probably were involved) appears to be late- to post-kinematic. Nearly all the sillimanite, however, is postkinematic. The quartz-dioritic gneisses are supposed to have been formed by a selective sodium metasomatism of lime-bearing pelites. The biotite-gneisses possibly originated from semipelitic or pelitic rocks by sodium metasomatism. The quartz-diorites which occur structurally below the zone of migmatites, mentioned above, occupy most of the area in the north-eastern and southeastern parts of the region investigated. In most cases it was clear that these rocks were formed by rheomorphism at the expense of migmatites. On the other hand, static recrystallization of homogeneous biotite-gneisses may also result in the formation of quartz-diorites. The field observations show that rheomorphism took place on a regional scale in the Trois Seigneurs massif. Nowhere do the quartz-diorites break through the sillimanite-gneiss zone, which forms a continuous envelope around these rocks. Numerous relics of the pre-existing rock series are still recognizable in the autochthonous quartzdiorites. The resisters (Chapter IV) occur as conformable layers or lenses in the synkinematic gneisses. These lenses and layers have been broken into many pieces, due to the flow movements in the rheomorphic quartz-diorites. A series of rock types of sedimentary origin (part I) could be distinguished: magnesian and non-magnesian marbles and lime-silicate rocks, hornblende and biotite-bytownite-gneisses (presumably original marls) and quartzites. They may be intercalated, and usually show a typical sedimentary banding. Transitions between the three different types have been observed. Another group of resisters (part II) show characteristics which indicate that they are of igneous origin. The quartz-gabbros (part III) probably originated at the expense of amphibolites through an extreme static recrystallization. In the registers a synkinematic paragenesis can be distinguished which can be placed in the amphibolite facies. The following minerals: diopside, clinopyroxene, grossularite, wollastonite, forsterite, spinel, calcic plagioclase and green hornblende characterize this paragenesis. Furthermore a high-grade post-kinematic association is present which contains, among others: cummingtonite, light green amphibole, pargasite, cordierite (?), anthophyllite (?), and bytownite. During the post-kinematic phase the green hornblende of the hornblende-bytownite-gneisses apparently remained stable as did the clinopyroxene, grossularite and basic plagioclase of the lime-silicate rocks. In association with late cross-cutting pegmatites a low-grade paragenesis occurs: sericite, pennine, epidote, clinozoisite, prehnite, actinolite and albite. It was not possible to establish, whether the tremolite, epidote and clinozoisite of the lime-silicate rocks originated in association with pegmatites, or as a result of the cooling in the rock series during the latest stages of the metamorphism. In general the resisters probably underwent an isochemical metamorphism. Sills or cross-cutting dykes of pegmatite and leucocratic granitic rocks (Chapter V) are of frequent occurrence in the gneisses of the Trois Seigneurs massif. They originated during many different stages of the Hercynian metamorphism. In the quartz-diorites the early sills reacted as plastic bodies during the stage of rheomorphism and preserved their original parallel position. The muscovite-granite of the Pic d’Estibat is located close above the migmatite boundary. The biotite-muscovite granite of la Ruse (Chapter VI) is possibly intrusive and perhaps originated at the expense of a concentration of pegmatites and leucocratic granites which, as a rule, occur near the migmatite boundary. The biotite-granodiorite of the Pic des Trois Seigneurs is described in Chapter VII. Its intrusive character is clear, mainly from evidence of shouldering aside the enclosing rocks. It is suggested that the original magma of the granodiorite originated at the expense of autochthonous gneisses and quartzdiorites which have become intrusive. There are indications that the granodiorite body narrows downward and that the connection with the autochthonous rocks has more or less been lost. Bodies of chlorite-albite rock (Chapter VIII) occur in many places in the gneisses and quartz-diorites of the mapped area, but also in the biotite-granodiorite of the Pic des Trois Seigneurs, and even in the micaschists. It could be proved that these rocks were formed through a strong sodium metasomatism under hydrothermal conditions. Especially in the field, the original appearance of the pre-existing rocks has been well preserved. Small lenses of chloritite frequently occur in the chlorite-albite rocks. They are original basic resisters. These rocks appear to be later than the late-Hercynian cross-cutting pegmatites. The age of the chlorite-albite rocks could not yet be determined. Possibly they are associated with the late-Hercynian period of faulting or with the Alpine orogeny. The influence of chloritization and albitization is also clear in gneisses and quartz-diorites near important fault zones. The structural relations of the Trois Seigneurs massif with respect to the surrounding mesozoic rocks and the axial zone of the Pyrenees are discussed in the last chapter.

Description: In 1956 werden de karteringen in de Pyreneeën, N.-Palencia (Asturië) en Galicië voortgezet. Geen nieuwe gebieden werden in het onderzoek betrokken, die niet direct aansloten bij die van vorige jaren. In de Pyreneeën werd als nieuw werk voornamelijk uitgegaan van de kartering in het zuidelijk gedeelte van de Noguera Pallaresa tussen Llavorsi en Pobla de Segur. De Flamisell en de Mañanet werden in het onderzoek betrokken. Bovendien werd door Dr. Zwart en de Heer Allaart samen met de Heer Verspijck de metamorfe zone rond de Ariège opnieuw in studie genomen.

Description: Het Westelijk gedeelte van de Republiek Columbia (Zuid Amerika) wordt ingenomen door de Cordilleras de los Andes, welke in genoemde republiek uit drie hoofdketens bestaat, t. w. de West Cordillera, de Centrale Cordillera en de Oost Cordillera. Een studie werd gemaakt van een centraal gelegen Strook door de Westelijke en Centrale Cordillera, waartoe drie gebieden geologisch gekaarteerd werden en de structurele concepties in profielen werd weergegeven. De oudste gesteenten, die in de Centrale Cordillera aan de dag komen, bestaan uit een epimetamorfe serie van prasinieten, afgewisseld met grafietschisten; ondergeschikt komen kwartsphyllieten en gneisachtige kwartsschisten voor; voorts werd een aantal inschakelingen van metamorfe diabazen waargenomen. Een tuf-oorsprong voor de prasinieten wordt verondersteld; de metamorfe diabazen zijn waarschijnlijk geïnterstratifieerde lavas geëxtrudeerd tijdens dit vulkanisme. Het grondgebergte van de Centrale Cordillera wordt bij wijze van proef vergeleken met de metamorfe gesteenten van Oud-Palaeozoische ouderdom, welke in de Oost Cordillera aan de dag komen. Een beschrijving wordt gegeven van de Jura-Triassische formaties, welke de Oostelijke helling van de Centrale Cordillera bedekken en gelegen zijn tussen de Río Coello en Río Cucuana. Monzonieten en granodiorieten werden tijdens de Jura geïntrudeerd. Een sectie werd gemaakt door het marine Krijt, dat een micro- en macrofauna bevat. Op de Westflank is het grondgebergte van de Centrale Cordillera in abnormaal contact met de Diabaas Groep („porfyriet formatie”-Grosse) van Midden tot Boven Cretaceische ouderdom. Deze Diabaas Groep bestaat uit submarine lavas, geïnterstratifieerd met kiezelleien en cherts. Ingeplooide limnische afzettingen van Paleocene ouderdom liggen discordant op de Diabaas Groep. Een schollenbouw is karakteristiek voor beide flanken van de Centrale Cordillera. Het grondgebergte van de West Cordillera wordt hoofdzakelijk gevormd door twee formaties, t. w. de Dagua Groep en de reeds genoemde Diabaas Groep. Eerstgenoemde kan op de volgende wijze in drie series onderverdeeld worden: de onderste serie, bestaande uit phyllitische leien; de middelste serie, bestaande uit fijnzandige gesteenten, afgewisselde door enige kalkhorizonten, voorts leien, die phyllitisch kunnen zijn tengevolge van dislocatie-effecten; de bovenste serie, bestaande uit kiezelleien en zwarte chert. De Dagua Groep wordt concordant bedekt door de Diabaas Groep. Deze bezit dunne inschakelingen van schalies en kiezelleien, waarin een Boven Krijt fauna gevonden werd. Het Cauca bekken is geïntrudeerd door tonalieten van Boven Krijt tot Onder Tertiaire ouderdom, welke duidelijke thermale contacten teweeg gebracht hebben. Het middengedeelte van de West Cordillera heeft een typische schubstructuur. De Cauca vallei moet niet gezien worden als een tectonische slenk in de gebruikelijke zin van het woord, doch als een neergedrukt, gekanteld blok. In het laatste hoofdstuk worden enige opmerkingen gemaakt over de ontwikkeling van de Andine geosynclinalen.

Description: In May 1938 I had the opportunity to observe seven living Aplysia depilans in the Zoological Station Naples. Notes on the size and colour were made and different methods of preservation were tried. As one often wonders how much of the original colour pattern has been preserved in museum specimens of Aplysia, it seems important to give the result of the comparison of the living specimens as studied in 1938 and the same specimens after 18 years of preservation, in 1956. The best way of preservation appears to be killing in diluted alcohol as specimen nr. V shows.

Description: 1. In einem kleinen Material aus der Uferzone des Ohrid-See wurden 16 Arten freilebender Süsswassernematoden aufgefunden ; es werden systematische Bemerkungen zu einigen Arten gemacht. Neochromadora trilineata W. SCHNEIDER, 1943 wird mit Punctodora ohridensis W. SCHNEIDER, 1943 identifiziert, die Gattung Hofmaenneria W. SCHNEIDER, 1940 wird diskutiert und es wird ein Beitrag zur Synonymie von Theristus dubius-setosus (BÜTSCHLI) geliefert. 2. Von den gefundenen Arten wurden 10 schon 1943 von W. SCHNEIDER aus dem Ohrid-See bekannt gemacht. Die für den Ohrid-See neuen Arten sind : Tripyla filicaudata, Dorylaimus intermedius. Chromadorina bioculata, Ethmolaimus pratensis. Paraplectonema pedunculatum, maenneria brachystoma. 3. Der Anteil endemischer Formen an der Nematodenfauna des Ohrid-Sees ist gering. Abgesehen von Ohridia bathybia SCHNEIDER, 1943, deren Verwandtschaft und systematische Stellung unklar sind, ist allein Punctodora ohridensis W. SCHNEIDER, 1943 eine Art, die bisher ausserhalb des Ohrid-Sees nicht beobachtet worden ist. Es sind aus dem Ohrid-See keine Nematoden-Arten bekannt, die als marine Relikte angesprochen werden könnten.